Żydowska Resursa Rzemieślnicza

Żydowska Resursa Rzemieślnicza, klub skupiający rzemieślników, utworzony w 1912 z inicjatywy → Nachmana Assorodobraja i → Wilhelma Gostyńskiego, przy udziale → Henryka Markusfelda. W Resursie rozwinięto szeroką działalność kulturalną: jej członkowie prowadzili bibliotekę i czytelnię, organizowali przedstawienia teatralne, urządzali zabawy. Z myślą o drobnych rzemieślnikach powołano II Kasę Pożyczkowo-Oszczędnościową; kierował nią → Zygmunt Stiller. Pomocą Resursie służyła Żydowska Komisja Kolonizacyjna. Po wybuchu wojny w 1914 działalność Resursy zamarła. Wkrótce, jeszcze w 1914, członkowie tej instytucji uaktywnili się, zmienił się jednak charakter placówki, został dostosowany do warunków wojennych. W obliczu rosnącego zubożenia wśród społeczności żydowskiej podjęto szeroką akcję pomocy. W lokalu Resursy przy ul. Ogrodowej w 1914–16 funkcjonowały: tania kuchnia i herbaciarnia; działalność ta wspierana była przez → Towarzystwo Dobroczynności dla Żydów. Pomimo wojny pojawiły się działania o charakterze sportowo-kulturalnym. Od 1915 przy Resursie działała sekcja sportowo-gimnastyczna; w marcu 1916 wystąpiła z pokazem gimnastycznym w → Teatrze „Apollo” w → domu Wolberga. Funkcjonowała również sekcja muzyczna. W okresie I wojny największą aktywnością na terenie Resursy wykazywali się: Mosze Kac, Szmul Kac, Ber Balsam, → Szaja Granek, Kopel, Urbach, Abram Fridman, Dawid Wolfowicz, Herszl Win. Siedziby Resursy zmieniały się: pierwsza mieściła się przy I Alei 11, wkrótce przeniesiono ją w II → Aleję 27, w 1913 na ul. Ogrodową 22, w 1917 lokal znajdował się przy II Alei 21. Kolejnymi prezesami Resursy byli: od 1912 → Paweł Rattner (pierwszym honorowym prezesem został H. Markusfeld), od kwietnia 1914 N. Assorodobraj, od ok. 1915 W. Gostyński. Czołowymi działaczami w 1912–17 byli: Z. Stiller, → Hipolit Geisler (od 1914 był wiceprezesem). W 1917 z Żydowskiej Resursy Rzemieślniczej wyłonił się związek rzemieślników, od 1921 oddział częstochowski → Centralnego Związku Rzemieślników – Żydów w Polsce. Resursa działała nadal. W 1921 w jej zarządzie zasiadali Szlama Bibrowicz, Lejbuś Goldszajder, Ber Balsam, Szlama Krauskopf.

Zbigniew Grządzielski, Częstochowa u progu Polski niepodległej – stowarzyszenia i związki, „Biuletyn Instytutu Filozoficzno-Historycznego WSP w Częstochowie” 1998, nr 10 (1), s. 36, 44; – Rzemieślnik Żydowski (jednodniówka), s. II; – „Express Częstochowski” 1928, nr 184, s. 5; „Goniec Częstochowski” 1916, nr 60, s. 3.