Pietrasiewicz Józef Czesław

Pietrasiewicz Józef Czesław (1871–po 1924), lekarz, członek zarządu instytucji finansowych, działacz społeczny. Ur. 19 VI 1871 w Łęce, powiat olkuski, był synem Teofila (1838–1922) i Julii z Jadowskich (1845–1933), bratem Edwarda (1863–1948), adwokata.

Studiował medycynę na rosyjskim Uniwersytecie Warszawskim (UW). Jako student działał w → Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), m.in. w 1893–94 przewoził druki ulotne do Częstochowy i rozpowszechniał je w środowisku uczniów rosyjskiego Gimnazjum Męskiego. W 1896 otrzymał dyplom lekarski UW i rozpoczął wolną praktykę lekarską w Siewierzu. W 1898–1901 kierował szkołą w Częstochowie. Później powrócił do praktyki lekarskiej: został lekarzem (i zastępcą doktora → Gracjana Pisarzewskiego) w → Przytułku Położniczym, pracował też jako lekarz fabryczny, a od 1913 jako lekarz odcinkowy Kolei Herby-Kielce. Po śmierci Pisarzewskiego, od końca 1907 do sierpnia 1914 kierował Przytułkiem Położniczym i szkołą dla położnych (przy ul. Jasnogórskiej 24). Należał też do komisji lekarskiej badającej stan zdrowia robotników miejscowych fabryk, którzy ulegli nieszczęśliwym wypadkom. Pietrasiewicz był członkiem instytucji finansowych w mieście: w 1900 był założycielem, później (do 1914) prezesem → Towarzystwa Pożyczkowo-Oszczędnościowego (TPO), zasiadał też w Radzie Częstochowskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu. W 1912 z ramienia TPO był współzałożycielem Stowarzyszenia Spożywczego „Nasza Piekarnia”. Udzielał się też społecznie, należał do → Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan, był członkiem Towarzystwa Pracy Społecznej oraz zarządu Towarzystwa Abolicjonistycznego. Zasiadał w zarządzie (był wiceprezesem, a przez pewien czas prezesem) Towarzystwa Śpiewaczego → „Lutnia”. W 1905 prowadził negocjacje z → Franciszkiem Dionizym Wilkoszewskim w sprawie wspólnego wydawania gazety w Częstochowie; ostatecznie do zawarcia spółki nie doszło. W 1906 Pietrasiewicz uczestniczył w pracach Komitetu Szkoły Polskiej, który utworzył w Częstochowie → I Polskie Gimnazjum. W pierwszych dniach sierpnia 1914 został zmobilizowany do wojska rosyjskiego; w stopniu oficerskim służył jako lekarz. Po zakończeniu wojny pozostał w Rosji. W 1924 był lekarzem 7 rejonu Kolei Amurskiej; mieszkał na stacji Zawitaja. Przypuszczalnie zm. w Związku Radzieckim.

W małżeństwie z Kazimierą z Andrzejewskich I voto Urbańską miał czworo dzieci: córkę Janinę (1898 Częstochowa–), synów: Januarego Zbigniewa (1899 Częstochowa–), Stanisława Jerzego (1901 Częstochowa–), Adama (28 VII 1895 Warszawa–1940 Katyń), studenta medycyny UW, od 1916 członka Polskiej Organizacji Wojskowej, od listopada 1918 żołnierz Wojska Polskiego, który w 1920 pracował w szpitalu epidemiologicznym w Warszawie oraz w służbie sanitarnej 12 pułku artylerii polowej w czasie wojny z bolszewikami. W 1923 uzyskał dyplom lekarza. Od 1924 służył w 11 i 75 pułkach piechoty, komendzie Garnizonu Będzin. W 1929 przeniesiony do rezerwy (w stopniu kapitana) miał przydział do 5 szpitala okręgowego w Krakowie. Jako lekarz pracował na Śląsku, w Krakowie i Warszawie (tam w Ubezpieczalni Społecznej). Był dyrektorem izb lekarskich. Zmobilizowany w 1939, wzięty do niewoli radzieckiej, przetrzymywany był w obozie jenieckim w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 w Lesie Katyńskim. Odznaczony m.in. Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem za udział w wojnie 1918–1921.

Jan Bohdan Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej, t. I, Wrocław 1997, s. 326–327 (dotyczy syna, Adama); Piotr Szarejko, Słownik lekarzy polskich XIX wieku, t. IV, Warszawa 1997, s. 300; – Tomasz Mielczarek, Od „Monitora do „Gońca Reklamowego”. Dzieje prasy częstochowskiej (1769–1994), Kielce 1996, s. 18; – Jerzy Mucha, 100 lat spółdzielczości spożywców w Częstochowie 1899–1999, Częstochowa 1999, s. 46; 75 lat spółdzielczości bankowej w Częstochowie. Sprawozdanie, Częstochowa 1975, s. 16, 23, 24; – Kazimierz Jeziorowski, Wspomnienia z lat 1886–1924, Siedlce 1934, s. 16; Stanisław Nowak, Z moich wspomnień, cz. II, Częstochowa 1902–1914, Częstochowa 1933, s. 13, 14, 28, 42; – „Dziennik Częstochowski” 1906, nr 118, s. 3, nr 161, s. 3; „Głos Ludu” 1910, nr 21, s. 11; „Gazeta Częstochowska” 1909, nr 23, s. 2; „Goniec Częstochowski” 1908, nr 272, s. 3, 1909, nr 10, s. 2, nr 108, s. 2, nr 136, s. 8, 1910, nr 10, s. 3, nr 170, s. 3, 1912, nr 48, s. 3, nr 110, s. 2, 1931, nr 49, s. 7; „Medycyna” 1903, nr 24, s. 544, nr 25, s. 560; „Tygodnik Ilustrowany” 1912, nr 46, s. 968 (tu fotografia); „Wiadomości Częstochowskie” 1906, nr 79, s. 3; – odpis z inskrypcji nagrobnych na cmentarzu Kule w Częstochowie (dotyczy rodziców i braci Antoniego i Edwarda); – materiały w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.