Lewandowski Tadeusz

Lewandowski Tadeusz (1922–92), artysta fotografik, współzałożyciel Częstochowskiego Towarzystwa Fotograficznego. Ur. 4 VII 1922 w Jarocinie, był synem Juliana i Bronisławy z Labińskich.

Ukończył Gimnazjum im. J. Słowackiego w Grodzisku Wielkopolskim. Wrzesień 1939 spędził w Warszawie, gdzie jako harcerz obsługiwał centralę telefoniczną w Hotelu Oficerskim w Galerii Luxemburga (przy ul. Senatorskiej). Już w oblężonej przez Niemców Warszawie rozpoczął fotografowanie, zdjęcia jednak nie ocalały. W grudniu 1939 został aresztowany wraz z matką i bratem i wysiedlony do Częstochowy. Tu uczęszczał do Liceum Handlowego, naukę kontynuował na tajnych kompletach, ukończył czwartą klasę i otrzymał maturę typu matematyczno-fizycznego. Aresztowany przez Niemców, został skierowany do obozu pracy Baudienst w Krakowie. Na skutek choroby przeniesiony do szpitala zakaźnego, następnie zwolniony. Po powrocie do Częstochowy pracując w firmie Radio-Akustik Harnack & Otto (w II Alei 41), dostarczał części radiowe i odbiorniki przedstawicielom organizacji podziemnych na terenie Częstochowy, kilka razy przewoził odbiorniki radiowe do Warszawy, brał udział w przekazywaniu i kolportowaniu wiadomości z nasłuchu zagranicznych stacji radiowych. Przez całą okupację zajmował się fotografowaniem. Od 1945 pracował w Polskim Radiu w Częstochowie, a w 1946–51 w Filmie Polskim. Reprezentował środowisko częstochowskie na zjeździe Polskiego Towarzystwa Fotograficznego wiosną 1948, następnie doprowadził do spotkania organizacyjnego lokalnego środowiska fotograficznego w swoim mieszkaniu (przy ul. Kościuszki) w Częstochowie 28 VIII 1948 – powstał wówczas oddział częstochowskiego Polskiego Towarzystwa Fotograficznego, a Lewandowski został jego sekretarzem. Wiele podróży poświęcił fotograficznym rejestracjom poloników. Powstało kilkadziesiąt albumów fotografii dokumentujących i ilustrujących życie i działalność luminarzy polskiej literatury; utrwalał to, co zachowało się po A. Mickiewiczu, E. Orzeszkowej, Z. Krasińskim, M. Rodziewiczównie, J. Słowackim i in. Fotografował Nowogródczyznę, szeroko rozlany Niemen, uliczki Stambułu i Paryża. Swoje prace publikował m.in. w pismach: „Motor”, „Panorama”, „Świat”, współpracował z „Życiem Częstochowy”, Telewizją Polską, obsługiwał uroczystości Milenijne na Jasnej Górze w 1966. W 1966–72 pracował jako operator filmowy Dziennika Telewizyjnego TV Warszawa, realizując około 1000 tematów filmowych. Był członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, należał do Stowarzyszenia A-FIAP, był członkiem Towarzystwa Artystów Profesjonalnych IAAIAP przy UNESCO w Paryżu. Prezentował swoje prace w 34 krajach świata, jego fotogramy ilustrowały almanachy Wojskowej Agencji Fotograficznej. Okazała ekspozycja jego prac fotograficznych odbyła się w 1958 w Muzeum Regionalnym w Częstochowie. W Muzeum Częstochowskim (od 2002) znajdują się jego (niedatowane) fotografie; w większości ujęcia krajobrazowe: fotografie pejzażu wiejskiego ukazujące pola i łąki z rzekami, polnymi dróżkami oraz drzewami (wierzby, topole) na pierwszym planie. Krajobrazy morskie zostały wzbogacone widokiem statków, małych łódek, portów. W zbiorze muzealnym zgromadzono także zdjęcia portretowe, przykłady fotografii reporterskiej oraz prace nawiązujące stylistycznie do awangardowych poszukiwań w fotografii z początków XX w. Od 1948 członek i działacz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK), pilot wycieczek zagranicznych. Zm. 12 X 1992 w Częstochowie (w trakcie przygotowań do swojej kolejnej wystawy w salonach BWA z okazji 40-lecia pracy artystycznej), pochowany został na cmentarzu św. Rocha, w sektorze 33, rząd B, grób nr 13.

W małżeństwie z Urszulą Ostrowską miał czworo dzieci: Krystynę, Małgorzatę, Marię i Jerzego.

Cmentarz św. Rocha w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, pod red, J. Sętowskiego, Częstochowa 2012, s. 127–128; Bogdan Snoch, Mała encyklopedia Częstochowy, Częstochowa 2002, s. 101; – „Życie Częstochowy” 1958 (14 III), s. 4; – dokumenty i fotografie w zbiorach Andrzeja Wasika z Częstochowy.