Lewandowski Julian Maksymilian

Lewandowski Julian Maksymilian (1882–1968), pedagog, działacz sportowy i społeczny. Ur. 2 X 1882 w Zawierciu, był synem Józefa, właściciela gospodarstwa rolnego w Rokitnie Szlacheckim k. Zawiercia, i Matyldy z Bergierów.

Lewandowski ukończył seminarium nauczycielskie w Pińczowie, następnie kształcił się w Warszawie. W 1913 należał do zarządu Częstochowskiego Koła Gimnastycznego oraz był zastępcą nauczyciela gimnastyki w tymże Kole. Od 1915 uczył wychowania fizycznego w gimnazjum → Towarzystwa Opieki Szkolnej (od 1918 Gimnazjum Państwowym im. H. Sienkiewicza w Częstochowie). W maju 1917 wszedł w skład Komisji Sportowo-Gimnastycznej Komitetu Wielkiej Kwesty; komisja ta miała za zadanie popularyzację gimnastyki. Był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego (TG) → „Sokół”. Po jego delegalizacji w 1917 od września tr. prowadził zajęcia w Towarzystwie Sportowo-Gimnastycznym → „Piechur”. W listopadzie 1918 jako członek → Obrony Narodowej brał udział w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w Częstochowie; współkierował akcją rozbrajania w fabryce Peltzerów. W 1920 wraz z kompanią strażaków częstochowskich wstąpił do Armii Ochotniczej i wziął udział w wojnie z Rosją bolszewicką. W latach 20. współtworzył, później kierował w Częstochowie Sekcją Nauczycieli Wychowania Fizycznego; członkowie Sekcji prowadzili zajęcia na placu ćwiczeń w → Parku im. Staszica. W początkach lat 20. prowadził sekcję lekkoatletyczną KS → „Orlęta”, a od 1922 także przygotowywał pod względem lekkoatletycznym drużynę piłkarską „Orląt”. Od 1925 zasiadał w zarządzie I Gniazda TG „Sokół”, a w 1927 i 1933 wchodził do zarządu okręgu częstochowskiego „Sokoła”. Od 1925 był naczelnikiem okręgu częstochowskiego „Sokoła” odpowiedzialnym za stan wychowania fizycznego w tejże organizacji. Lewandowski należał też do Straży Ogniowej Ochotniczej (SOO); w 1910 był naczelnikiem VI oddziału Straży, w 1917–23 członkiem zarządu, a od 1918 komendantem. Prowadził szkolenia, a podczas Zjazdu Naczelników SOO powiatu częstochowskiego przygotował pokazy ćwiczeń gimnastycznych i kierował nimi. W 1930 został zastępcą naczelnika Straży → Jana Serednickiego. W 1933 współorganizował Regionalny Zlot Kół Młodzieży → Polskiego Czerwonego Krzyża (PCK) w Częstochowie. Na początku września 1939 został aresztowany przez Niemców i jako zakładnik był przetrzymywany przez kilka tygodni w koszarach 27 pułku piechoty. Po zakończeniu II wojny światowej Lewandowski uczył w liceum im. H. Sienkiewicza. W 1946 utworzył organizację „Ognisko”, skupiającą nauczycieli wychowania fizycznego, koordynującą działalność sportową szkół w Częstochowie i kierował nią. Po przejściu na emeryturę mieszkał w Częstochowie, a później w Domu im. Matysiaków w Warszawie. Zm. 20 XI 1968 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Kule w Częstochowie.

Lewandowski był żonaty.

Juliusz Sętowski, Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005, s. 169–170; – Eligiusz Małolepszy, Kultura fizyczna i przysposobienie wojskowe w Częstochowie i powiecie częstochowskim w latach 1918–1939, Częstochowa 1996; Eligiusz Małolepszy, Wacław Baczyński, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na ziemi częstochowskiej w latach 1906–199. Zarys dziejów, Częstochowa 1994, s. 9, 12, 13; Jan Prüffer, Szkolnictwo w Częstochowie w okresie wojny (rok szkolny 1914/15–1915/16), Częstochowa 1916, s. 15; – „Goniec Częstochowski” 1910, nr 96, s. 3, 1931, nr 49, s. 15 (tu na fotografii zbiorowej); „Handlowiec”. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?], s. 298; „Nad Wartą” 1996, nr 12, s. 13; Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie oddziału częstochowskiego za 1933, Częstochowa, s. 51; „Studia Claromontana” 1981, t. II, s. 450; 60. sprawozdanie Straży Ogniowej Ochotniczej w Częstochowie za 1931 rok, s. 12, 13, 20; „Życie Częstochowy” 1968, nr 291, s. 6 (wspomnienie), 1972, nr 39, s.6; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, Akta miasta Częstochowy 27/6, t. V, k. 637, 638.