Komitet Plebiscytowy Okręgu Częstochowskiego (KPOC)

Komitet Plebiscytowy Okręgu Częstochowskiego (KPOC), utworzony w lutym 1920 w Częstochowie, przejął od → Komitetu Obrony Śląska niektóre agendy. Prowadzono szeroko zakrojoną → akcję plebiscytową. Z pomocą → Mieczysława Kokowskiego, prezesa → Sądu Okręgowego w Częstochowie, do działań KPOC włączono sędziów. Spotkania Komitetu odbywały się raz na dwa tygodnie, przeważnie w sali Magistratu m. Częstochowy. 4 VIII 1920 powołano trzy komisje oraz podkomisje: zakupową (kierowały nią Helena Ryslik i Maria Słowikowska), gospodarczą (przewodnicząca → Jadwiga Janina Białkowska), opieki nad wycieczkami z Górnego Śląska (kierował nią → Antoni Kałczyński), propagandową (opiekun Jan Kozicki). Do komisji głównych należały finansowa (którą kierował B. Bitner) i dochodów niestałych (przewodniczył jej → Stefan Smuga). 28 VIII 1920 Komitet Zjednoczenia Górnego Śląska z Rzeczpospolitą Polską w Warszawie zwrócił się do Komitetu, by ten włączył się do rejestrowania emigrantów ze Śląska, uprawnionych do głosowania i mieszkających w okolicy Częstochowy. Sekcją rejestracyjną kierował sędzia B. Bitner. Przy zarządzie → Gminy Wyznaniowej Żydowskiej powstał osobny Komitet Plebiscytowy. 14 I 1921 KPOC uruchomił biuro, w którym emigranci ze Śląska mogli sprawdzić, czy figurują na liście uprawnionych do głosowania w plebiscycie. W powiecie częstochowskim zgłoszenia do udziału w plebiscycie przyjmowano w Kamienicy Polskiej, Kłobucku, Konopiskach, Lipiu, Mstowie, Przystajni, Rakowie, Węglowicach. W lokalu → Związku Zawodowego Kolejarzy otwarto główne biuro informacyjne dla wyjeżdżających. Z Częstochowy i okolic wyjechało na Górny Śląsk, by wziąć udział w głosowaniu 640 osób. Od 16 III 1921 z różnych stron Polski przyjeżdżały do Częstochowy osoby uprawnione do głosowania plebiscytowego. W czasie III powstania śląskiego członkowie Komitetu dyżurowali w sklepie „Janina” (przy II Alei 37) należącym do Jadwigi Białkowskiej; zachęcano częstochowian do składania w Komitecie ubrań, czapek i papierosów. Komitet był współorganizatorem pogrzebu pierwszych poległych ochotników.

Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982, s. 85 (Bogdan Cimała, Jan Łączewski), 223, 224 (Ewa Wyglenda, Wiesław Lesiuk); – „Goniec Częstochowski” 1920 (7 VIII), nr 178, s. 3, 1921 (10 V), nr 104, s. 2.