Janikowski-Zientarski (przed 1939 Janikowski) Mieczysław

Janikowski-Zientarski (przed 1939 Janikowski) Mieczysław (1915–1976), pseudonim Mietek, Stały, Zientarski. Działacz robotniczy. Ur. 2 I 1915 w Zrębicach, powiat częstochowski, był synem Ignacego (ok. 1880–1944) i Katarzyny z Romanów (ok. 1895–1930), bratem Stanisławy Janikowskiej-Miarkowej, która kierowała Delegaturą Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Częstochowie, oraz → Janiny Anny Żeleźniak.

W 1928 rozpoczął pracę w hucie szkła „Stradom” w Częstochowie, później pracował jako piekarz, a w 1933–39 w fabryce metalowej braci Kanczewskich. Dwukrotnie był aresztowany za kontakty z → Komunistyczną Partią Polski. We wrześniu 1939 zgłosił się ochotniczo do wojska, lecz nie został przyjęty. Dołączył ochotniczo do wycofujących się oddziałów 7 Dywizji Piechoty i w okolicach Złotego Potoku został wzięty do niewoli. Przetrzymywany był w obozach jenieckich w Szczypiornie i Norymberdze. Wysłany w końcu 1939 na roboty do Niemiec, zbiegł w początkach 1940 i powrócił do Częstochowy. Powrócił do pracy w hucie szkła „Stradom”. Obawiając się aresztowania przedostał się na Opolszczyznę, gdzie podjął pracę w miejscowości Andreashütte (Zawadzkie). Po kilku akcjach sabotażowych, których dokonał wraz z kolegami, poszukiwany przez Niemców, w końcu 1941 powrócił do Częstochowy. Zmuszony był ukrywać się. W lutym 1942 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Pełnił funkcję sekretarza komitetu dzielnicowego na Ostatnim Groszu, a od maja tr. członka komitetu okręgowego okręgu piotrkowsko-częstochowskiego PPR. Od czerwca 1944 był sekretarzem podobwodu rzeszowsko- podkarpackiego PPR. Od lipca tr. kierował organizacją wojewódzką PPR. W 1945 powrócił do Częstochowy; pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Miejskiego PPR. W 1945–47 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, a w 1947–49 sekretarzem ds. ekonomicznych Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) w Kielcach. W 1951 ukończył Szkołę Partyjną Komitetu Centralnego PZPR w Warszawie. W 1951–52 był sekretarzem ekonomicznym KW PZPR w Gdańsku, a w 1952–56 zajmował takież stanowisko w KW PZPR w Warszawie. W 1957 przeszedł na rentę. Gromadził relacje i wspomnienia z okresu okupacji niemieckiej. Dużą część tego materiału wykorzystał w książce Próba tamtych dni (Warszawa 1964). Zm. 5 III 1976 w Warszawie, pochowany został na Cmentarzu Rakowskim w Częstochowie w linii B, grób 43. Odznaczony m.in. Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, Krzyżem Partyzanckim. Jedna z ulic w Częstochowie nosiła jego imię (obecnie ul. Jagiellońska).

Jego żoną była Władysława Jeleniak „Wanda”, w czasie okupacji niemieckiej działaczka PPR, aresztowana w 1943, była przetrzymywana w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Ich przybranym synem był Zdzisław Jeleniak, oficer Ludowego Wojska Polskiego.

Cmentarz Rakowski w Częstochowie 1910–2010. Przewodnik biograficzny, pod red. J. Sętowskiego i R. Sitkowskiego, Częstochowa 2010, s. 78–79 (tu fotografia); – Witold Mielczarek, Słownik biograficzny działaczy ruchu robotniczego Ziemi Częstochowskiej, Częstochowa 1984, s. 74, 76, 77; – informacje Andrzeja Żeleźniaka z Częstochowy, oraz fotografie w jego posiadaniu; – odpis z inskrypcji nagrobnej.