Geisler (Gajsler) Arnold
Geisler (Gajsler) Arnold (1894–1972), przedsiębiorca, sędzia. Ur. 17 IX 1894 w Częstochowie, był jednym z siedmiorga dzieci → Izydora Izaaka Geislera i Pauliny Perli z Herszlików (1857–1936). Jego braćmi byli → Julian i Leon.
Geisler do 1914 studiował chemię na uniwersytecie w Monachium, a od 1918 na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W czasach studenckich występował w Częstochowie w przedstawieniach teatralnych, z których dochód przeznaczany był na cele dobroczynne (m.in. 8 II 1915 w teatrze „Corso” w Częstochowie występował w sztuce Gospoda pod Zieloną Papugą). Od końca 1918 jako ochotnik brał udział w obronie Lwowa; podczas walk został ranny. Po ukończeniu studiów wrócił do Częstochowy. Od ok. 1922 objął w posiadanie rodzinny majątek Wyczerpy Dolne. Od 1926 był członkiem zarządu Huty Szkła „Paulina” (→ huty szkła na Wyczerpach). Na początku lat 30. rodzina Geislerów w wyniku kryzysu popadła w długi, doszło do upadku huty. W 1931 Geisler sprzedał majątek ziemski Wyczerpy i przeprowadził się do Częstochowy, gdzie rozpoczął pracę jako prawnik. W II połowie lat 30. przeszedł na katolicyzm. Był sędzią w Wydziale Zamiejscowym Sądu Okręgowego w Piotrkowie. W 1941 został wraz z rodziną zamknięty w getcie częstochowskim. Po likwidacji dużego getta jesienią 1942, w wyniku selekcji został odłączony od rodziny i skierowany wraz z innymi Żydami do pracy w ogrodnictwie na terenie Plantacji Miejskich (przy ul. św. Barbary); ponieważ dobrze znał niemiecki, pełnił funkcję brygadzisty. Jeszcze jesienią tr. uciekł z plantacji i przez pewien czas ukrywał się w Częstochowie. Później, dzięki pomocy rodziny Jastrzębskich, znalazł się w Warszawie i tam nadal się ukrywał. Po upadku powstania warszawskiego 1944 został wywieziony do Niemiec; pracował przy budowie torów, a później w gospodarstwie rolnym. W maju 1945 powrócił do Polski. W Częstochowie ponownie podjął pracę w sądownictwie; był prezesem Wydziału Karnego Sądu Okręgowego. Później został sędzią Wydziału Karnego Sądu Wojewódzkiego w Stalinogrodzie (Katowice). Na mocy decyzji ministra sprawiedliwości utworzył Państwowe Biuro Notarialne i Hipoteki w Częstochowie; kierował nim do czasu przejścia na emeryturę. Zaprzyjaźniony był z księżmi → Tadeuszem Ojrzyńskim i → Józefem Chwisteckim; udzielał im porad prawnych dotyczących parafii. Zm. 19 III 1972, pochowany został na cmentarzu Kule w Częstochowie (kwatera 100, rząd I, grób 8).
W małżeństwie z Felicją z Tykocinerów (–1943), której rodzice mieli fabrykę włókienniczą w Odessie, miał córkę Krystynę (1924–2001), zamężną z → Bogdanem Jastrzębskim, ogrodnikiem, członkiem Rady Miejskiej w Częstochowie. Ukończyła ona chemię na Uniwersytecie Łódzkim. Geisler ponownie ożenił się (w 1945) z Janiną Szarugą (1909–1945), która pracowała jako gospodyni u Geislerów, a od 1941 pomagała Geislerom zamkniętym w getcie.
Jerzy Badora, Jerzy Mizgalski, Ziemiaństwo częstochowskie w latach 1918–1939, [w:] Społeczeństwo Częstochowy w latach 1918–1939, red. R. Szwed, W. Palus, Częstochowa 1997, s. 211; – Bogdan Jastrzębski, Opowieści rodzinne, Częstochowa 2002, s. 33–39; – „Goniec Częstochowski” 1915, nr 87, s. 2; Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?], s. 301; – Spis Abonentów Sieci Telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Krakowie na 1939 r., s. 48 (dotyczy braci, Juliana i Leona); – Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie, akt zgonu nr 466/1972; – informacje Bogdana Jastrzębskiego z Częstochowy; – odpis z inskrypcji nagrobnej.
Autor: → Juliusz Sętowski
Zobacz inne hasła z kategorii: → Osoby
Poprzednie hasło
→ Gąsiorowski Janusz Tadeusz
Następne hasło
→ Gerichter (Gerychter) Natan Nathiel
Ostatnio dodane
Miejski Uniwersytet Powszechny
instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::
Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny
w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::
Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba
wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::