Badora Jerzy

Badora Jerzy (1920–2006), księgarz, antykwariusz, dziennikarz, literat, historyk. Ur. 19 II 1920 na Zaciszu w Częstochowie w dworku (należącym wcześniej do właścicieli Zacisza – Bogusławskich), który zamieszkiwali jego dziadkowie Paweł i Marianna Badorowie, a później rodzice Władysław (1884–1975) i Franciszka z Waczyńskich (1890–1973). Jego ojciec prowadził w latach 20. XX w. tartaki: na Zaciszu (przy ul. Podkolejowej), a później wraz z → Tymoteuszem Kanczewskim w Koninie k. Częstochowy.

Kształcił się w Gimnazjum i Liceum im. R. Traugutta w Częstochowie. Liceum ukończył na tajnych kompletach w czasie okupacji niemieckiej. W 1943–45 studiował polonistykę (wraz z siostrą, później znaną pisarką Krystyną, zamężną Kolińską) na Tajnych Kursach Uniwersyteckich w Częstochowie. W 1946–49 studiował w Wyższej Szkole Administracyjno-Handlowej w Częstochowie. W 1950 ukończył Zawodowe Kursy Księgarskie przy Związku Księgarzy Polskich w Warszawie, a w 1970 także Studium Antykwaryczne przy Uniwersytecie Warszawskim. Od listopada 1940 do końca 1944 prowadził wraz z ojcem antykwariat (przy I Alei 12, a od 1941 po utworzeniu dużego getta przy II Alei 20). W 1945–50 należała do niego księgarnia – antykwarnia (działająca do ok. 1946 w podwórzu II Alei 20, później przy III Alei 55). Po jej likwidacji w okresie likwidowania przez komunistów prywatnego księgarstwa pracował krótko jako referent planowania w Zjednoczeniu „Wodkan”. W 1952 wrócił do pracy w księgarstwie: od tr. był kierownikiem księgarni Przedsiębiorstwa Państwowego → „Dom Książki” (przy I Alei 27). W 1962 księgarnia ta, posiadająca dotąd tylko dział antykwaryczny, przekształcona została w antykwariat zlokalizowany przy II → Alei 16, a od 1982 w II → Alei 27. Kierował nim do 1983, kiedy to przeszedł na emeryturę. Badora należał do Związku Księgarzy Polskich (od 1953 był członkiem honorowym). Uprawiał publicystykę; w latach 50. w „Dzienniku Zachodnim” ukazywały się w odcinkach przygotowane przez niego Mała Encyklopedia Częstochowy oraz Z kart dawnej Częstochowy. Publikował też w „Gazecie Częstochowskiej”, w jej dodatku „Nad Wartą” oraz w „Życiu Częstochowy”, „Głosie Księgarza”, „Księgarzu”, a w 1994–96 w „Tu i Teraz”. Uznaniem dla jego aktywności dziennikarskiej było umieszczenie jego biogramu w Leksykonie polskiego dziennikarstwa (Warszawa 2000). Szereg jego publikacji poświęconych było księgarstwu; za dzienniki i wspomnienia, które ukazały się w czasopiśmie „Księgarz”, był dwukrotnie nagradzany: I nagrodą w 1963 i II w 1986. W „Almanachu Częstochowy” 1998 zamieszczono jego Małą historię księgarstwa częstochowskiego do 1950 roku. Opracowane przez niego kilkanaście życiorysów księgarzy, bibliofilów, drukarzy znalazło się w Słowniku biograficznym ziemi częstochowskiej (Częstochowa 1998). Był również autorem artykułów historycznych dotyczących życia codziennego w Częstochowie, dziejów okolicznego ziemiaństwa, martyrologii miejscowych Żydów; opublikowano je w wydawnictwach zbiorowych Wyższej Szkoły Pedagogicznej (Akademia Jana Długosza) w Częstochowie. W swoim dorobku miał też 2 powieści historyczne mówiące o losach księgarzy i księgozbiorów podczas zawieruchy II wojny światowej: Klub bibliofilów (Częstochowa 1999) i Białe i czarne kruki (Częstochowa 2000). Znana była też jego wiedza o historii, kulturze, obyczajach Częstochowy; korzystali z niej – a także z pięknego zbioru czenstochovianów, który zgromadził – historycy, dziennikarze, filmowcy, studenci. Zm. 8 I 2006 w Częstochowie, pochowany został na cmentarzu św. Rocha w Częstochowie, w sektorze 20, rząd 1, grób nr 9. Odznaczony m.in. srebrną odznaką Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego.

W małżeństwie z Haliną Dyderską miał troje dzieci: syna Piotra, pedagoga; córki: Annę, reżyserkę i dyrektorkę teatru w Düsseldorfie, i Ewę, zamężną Sadowską, która ukończyła studia teatralne w Krakowie, mieszka w Vancouver w Kanadzie.

Cmentarz św. Rocha w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, pod red, J. Sętowskiego, Częstochowa 2012, s. 19–20; – „Gazeta Wyborcza Częstochowa” 2006 (24 I), s. 11 (J. Sętowski, wspomnienie); – odpis z inskrypcji nagrobnej.