Wereszczyńska Wanda Bogumiła

Wereszczyńska Wanda Bogumiła (1910–1978), malarka. Ur. 20 VI 1910 we wsi Kościelec k. Częstochowy w rodzinie ziemiańskiej. Była córką Stefana i Jadwigi z Kobyłeckich.

Wereszczyńska zamiłowanie do malarstwa przejawiała od dzieciństwa. W 1922–25 uczęszczała do Gimnazjum Żeńskiego im. C. Plater-Zyberkówny w Warszawie. Malarstwa uczyła się najpierw prywatnie u prof. Adama Rychtarskiego w Warszawie (1930), a od 1931 studiowała w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni prof. Felicjana Kowarskiego i na Wydziale Malarstwa u prof. Ludomira Pękalskiego. W 1935 wzięła udział w Wystawie malarstwa w Wilnie (na której pokazała dwie prace), i w 1937 w Międzynarodowej Wystawie Plastyki w Bukareszcie (pokazując siedem pejzaży). W tym samym czasie z Funduszu Kultury Narodowej przy Prezydium Rady Ministrów zakupiono jej obraz Nad stawem. W 1936 otrzymała absolutorium w pracowni malarstwa prof. F. Kowarskiego, w 1938 dyplom na Wydziale Pedagogicznym Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, a w 1939 absolutorium na Wydziale Malarstwa Dekoracyjnego w pracowni prof. L. Pękalskiego. Przyznano jej z Funduszu Kultury Narodowej stypendium zagraniczne. Planowany wówczas wyjazd do Włoch nie doszedł jednak do skutku z powodu wybuchu wojny. W czasie wojny Wereszczyńska utraciła około stu prac malarskich i rysunkowych. 8 I 1941 wraz z rodziną przeniosła się do Częstochowy i zamieszkała przy ul. Dąbrowskiego. Po wojnie uczestniczyła aktywnie w organizowaniu życia kulturalnego i artystycznego w mieście, biorąc udział w powołaniu do życia Szkoły Sztuk Pięknych (obecnie Zespół Państwowych Sztuk Plastycznych), do września 1948 była tam nauczycielką. Brała udział w wystawach ogólnopolskich (Kielce, Radom – wielokrotnie), otrzymywała nagrody i wyróżnienia. W 1946 przyznano jej nagrodę redakcji → „Głosu Narodu” w Częstochowie, a w 1949 uzyskała jednorazowe stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki przed I Ogólnopolską Wystawą Plastyki w Warszawie. Na wystawie tej w 1950 otrzymała II nagrodę za obraz Na wiejskiej drodze (w uzasadnieniu wspomnianej nagrody stwierdzono, że obraz doskonale oddaje atmosferę wsi polskiej). Wereszczyńska malowała martwe natury, kwiaty, portrety (często na tle drobiazgowo wystudiowanych wnętrz), ale pejzaż, z którym obcowała na co dzień od dzieciństwa, był artystce szczególnie bliski. Świadczy o tym m.in. liczba obrazów o tej tematyce przez nią namalowanych. Jako konsekwentna realistka Wereszczyńska dbała o wierność wszystkich przedstawianych szczegółów, również w martwych naturach i portretach. Do końca życia uczestniczyła w wielu wystawach „Zachęty” oraz wystawach zagranicznych. W 1950 uczestniczyła w Międzynarodowej Wystawie Plastyki w Suzzaro (Włochy), a w następnych latach brała udział w retrospektywnej Wystawie Malarstwa Polskiego (Praga, Budapeszt 1951), w wystawie Sto lat realizmu w malarstwie polskim (Moskwa, 1952), Polska Plastyka Współczesna (Pekin, Szanghaj, 1953) oraz w Wystawie Sztuki Polskiej (Kijów, Charków, Mińsk, 1955). Ponadto otrzymała trzymiesięczne stypendium przyznane przez Prezydium Rady Ministrów w Warszawie. W 1953–54 pełniła różne funkcje we władzach Związku Artystów Plastyków oraz rozpoczęła trwającą kilkanaście lat pracę w ośrodku dla plastyków amatorów → Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Częstochowie. W 1957 wzięła udział w Wystawie Młodej Plastyki w Arsenale. Będąc członkiem komisji kultury przy prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Częstochowie, w 1957 przygotowała obszerny memoriał do władz miejskich w sprawie rozbudowy miejscowego muzeum i przekazania na jego cel budynku dawnego ratusza. Znaczącym dla artystki był rok 1959, kiedy trzy miesiące spędziła w Anglii, gdzie dużo zwiedzała, malowała (m.in. obraz W londyńskim parku) i wystawiała (Summer Collection, Londyn 1959). W 1961 uczestniczyła w dużej ogólnopolskiej wystawie Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL (obraz Nad Odrą) w Warszawie i w 1962 w I Festiwalu Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie. W 1963 poddała się poważnej operacji oczu. Nawroty choroby sprawiły, że pod koniec życia strona kolorystyczna obrazów Wereszczyńskiej uległa dość zasadniczym zmianom – jasne, delikatne dotąd tonacje szarości ustąpiły na rzecz barw bardziej wyrazistych. Nadal jednak dużo malowała i wystawiała. Uczestnicząc w 1964 w V Międzynarodowej Wystawie w Warszawie, została wyróżniona, a Muzeum Narodowe w Warszawie zakupiło dwie jej prace, później (1965) otrzymała honorowe wyróżnienie na Wystawie Ogólnopolskiej w Radomiu, Nagrodę miasta Częstochowy (1966), wyróżnienie na wystawie Grupy Twórczej „Zachęta” (1968). Ponadto brała udział w III Festiwalu Polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie (1966), w Wystawie Sztuki Polskiej w Teheranie (1968), w Ogólnopolskiej Wystawie Krakowskiej Grupy „Zachęta” w Warszawie, w Wystawie Malarstwa i Grafiki Polskiej w Ośrodku Kultury Polskiej w Wiedniu (1974). Miała pięć wystaw indywidualnych w: Warszawie (1962), Częstochowie (1962, 1964/65, 1968), Katowicach (1963) i Sosnowcu (1963). W 1980 Muzeum Okręgowe w Częstochowie zorganizowało wystawę pośmiertną artystki. Oprócz obrazów sztalugowych miała w swoim dorobku malarstwo dekoracyjne; tego typu malowidła w latach 50. i 60. wykonała dla Częstochowskich Zakładów Przemysłu Włókienniczego nr 8 (wspólnie z Bogumiłą Malec), Częstochowskich Zakładów Przemysłu Zapałczanego i Szpitala im. dr. Chałubińskiego (oddział dziecięcy). Prace Wereszczyńskiej znajdują się w zbiorach państwowych i prywatnych w Warszawie, Krakowie, Katowicach, Szczecinie, Kielcach, Olsztynie, Bytomiu, Opolu, Radomiu, Częstochowie oraz za granicą: w Anglii, Kanadzie, Rosji i in. Zm. 7 XII 1978 w Częstochowie, została pochowana w rodzinnym grobowcu w Borownie. Posiadała Złoty Krzyż Zasługi (1965).

Słownik biograficzny ziemi częstochowskiej, t. I (A. Jaśkiewicz), red. A. Zakrzewski, Częstochowa 1998, s. 152–155.