Papiernia

Papiernia, Fabryka Papieru i Młyny w Częstochowie, Bracia Kohn i Markusfeld, Spółka Komandytowa o kapitale zakładowym 720 tys. złotych powstała w 1867 przy (istniejących od ok. 1848) młynach zbożowych. Znajdowała się przy ul. Krakowskiej 25/27. Przez kolejne lata wyposażano ją w różnego rodzaju urządzenia. W 1920 zainstalowano turbinę wodną napędzającą generator dla oświetlenia terenu Fabryki oraz przyfabrycznych domów mieszkalnych. W 1929 budynek, w którym znajdowały się maszyny papiernicze, uległ spaleniu. Fabryka przestała działać, a pracowników zwolniono. Po zakupie nowej maszyny papierniczej, Fabrykę uruchomiono w grudniu 1931. Produkowano tam wówczas papier gazetowy, drukowy, piśmienny, obiciowy, plakatowy oraz albumowy. Wyroby sprzedawano na terenie Polski i Wolnego Miasta Gdańska. W 1939 po zajęciu Częstochowy przez wojska niemieckie Papiernia została objęta przymusowym zarządem niemieckim, jednak produkcji od razu nie wznowiono. Podjęto ją na nowo w 1940. Jesienią 1944 zakład został unieruchomiony na skutek sabotażu i pozostawał nieczynny do 1945. Niemcy wywieźli załogę w okolice Sulejowa do budowy urządzeń obronnych. W kwietniu 1945 uruchomiono zakład; rozpoczęto produkcję papieru gazetowego. W czerwcu 1947 Fabryka została upaństwowiona, a w 1948 wcielono ją do przedsiębiorstwa pod nazwą: Myszkowskie Zakłady Papiernicze z siedzibą w Katowicach. 1 I 1951 zlikwidowano to przedsiębiorstwo, a 18 VII 1951 utworzono przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą: Częstochowska Fabryka Papieru. Od lat 60. funkcjonowała ona jako Częstochowskie Zakłady Papiernicze (CzZP). W latach 50. i 60. zakład zmodernizowano; poza inwestycjami o charakterze produkcyjnym zrealizowano szereg inwestycji pomocniczych (budowa sieci kanalizacyjnej, utwardzenie nawierzchni i budowę drogi na terenie zakładu oraz oddanie do użytku budynku mieszkalnego). Załoga CzZP brała udział w czynach społecznych, m.in. przy porządkowaniu terenów przyzakładowych oraz przy urządzaniu Parku Piastów. Obecnie w miejscu Papierni stoi Galeria Jurajska.

Kronika Papierni w Częstochowie 1867–1967, oprac. A. Grabara, Częstochowa 1967, s. 6–14.