Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego
Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego, pierwotna rzeźnia był to drewniany szlachtuz miejski w Zawodziu (obecnie w granicach Częstochowy) funkcjonujący w latach 30. XIX w. w pobliżu Warty (w rejonie dzisiejszego → Szpitala Zespolonego im. L. Rydygiera). Z powodu niespełniania warunków sanitarnych, władze miasta podjęły inicjatywę budowy nowoczesnego obiektu. W tym celu zawiązało się w 1909 Towarzystwo Akcyjne Rzeźni Miejskich, wzniesiono obiekt w Ostatnim Groszu nad Stradomką, w pobliżu odnogi → Kolei Herby-Częstochowa (adres: ul. Rzeźnicka 2). Projekt przewidywał budowę dwu hal, w tym ubojnię rytualną. Pierwszym dyrektorem był Wacław Loga. Obiekt należał do jednego z najnowocześniejszych tego typu w Królestwie Polskim. Obok pomieszczeń do uboju zwierząt na terenie rzeźni znajdowały się budynki administracyjne, mieszkalne (rodziny Dobrowolskich Urzędowskich, Jędrzejewskich i Słomków) oraz targowisko i sklep połączony z restauracją. Zwierzęta dostarczane były z bliższych i dalszych okolic Częstochowy. Weterynarzem był F. Dobrowolski. Rzeźnią administrował Władysław Czerwiński, pracownicy podlegali bezpośrednio Zarządowi Miejskiemu (życie codzienne mieszkańców domów administracyjnych w 1914–17 utrwaliła w pamiętnikarskich zapiskach Janina Słomkówna, wówczas uczennica gimnazjum M. Słowikowskiej). W rzeźni na Ostatnim Groszu zaopatrywali się w produkty lokalni producenci wędlin. W czasie okupacji 1939–45 zakłady posiadały zarząd niemiecki. Po 1945 zakład działał pod nazwą Przedsiębiorstwo Miejskie Rzeźnia Miejska, dyrektorem był W. Czerwiński, a po nim Szpruch i Nowakowski. W 1950 rzeźnia została upaństwowiona, podlegała Centralnemu Zarządowi Przemysłu Mięsnego w Warszawie; w 1950–57 dyrektorem był Stanior. W 1957 doszło do reorganizacji, zakłady podporządkowano Wojewódzkiemu Zjednoczeniu Przemysłu Mięsnego w Katowicach (z siedzibą w Bytomiu), a nazwę zmieniono na Zakłady Mięsne w Częstochowie, dyrektorami byli kolejno Jerzy Adach i Janusz Bielecki. Kolejna reorganizacja miała miejsce w 1960, do zakładów przyłączono Powiatowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Zwierzętami Rzeźnymi w Częstochowie, Kłobucku i Lublińcu. W 1970–75 jednostką podległą były także Zakłady Mięsne w Zawierciu. Wraz z powstaniem województwa częstochowskiego Zakłady Mięsne zmieniły nazwę na Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego w Częstochowie. Jak wiele innych przedsiębiorstw, także Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego nie przetrwało procesu transformacji gospodarczej po 1989, zakład postawiono w stan likwidacji. Emerytowany pracownik Bronisław Marczyk poświęcił rzeźni rymowane wspomnienie zatytułowane Zmiana warty, w którym znalazł się nostalgiczny zwrot: „żywiłaś Częstochowę”.
Dorota Czech, Kalendarium przemysłu i rzemiosła Częstochowy i okolic, „Almanach Częstochowy” 2010, s. 50; – Księga Przemysłu Polskiego, Warszawa 1959, s. 467; – Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu miasta Częstochowy na rok 1913, [Częstochowa 1913?], s. 200; Handlowiec Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu miasta Częstochowy i okolic na rok 1914, [Częstochowa 1914?], s. 196, Częstochowa 1914; Informator m. Częstochowy i okolic z planem miasta 1925, Częstochowa 1925; Stanisław Wallman, Rys historyczny życia gospodarczego Częstochowy (do r. 1934), „Ziemia Częstochowska” 1947, T. III; Janusz Pawlikowski, Kalendarium częstochowskie czyli wybór dat z historii miasta i jego mieszkańców od roku 1220, Częstochowa 2001; – 35 lat Zakładów Mięsnych w Częstochowie 1950–1985, Częstochowa 1985; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, Akta miasta Częstochowy, sygnatura Akta Miasta Częstochowy.
Autor: → Andrzej Kuśnierczyk
Poprzednie hasło
→ Wojewódzki Szpital Zespolony im. prof. Witolda Orłowskiego
Następne hasło
→ Wolański Tadeusz Jan
Ostatnio dodane
Miejski Uniwersytet Powszechny
instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::
Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny
w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::
Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba
wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::