Szpital Miejski im. dr Władysława Biegańskiego
Szpital Miejski im. dr Władysława Biegańskiego, gmach → Powiatowej Kasy Chorych (PKCh), zaprojektowany przez architekta → Wiktora Strokołowskiego (który był także kierownikiem budowy), wzniesiony został w 1927–28 przez firmę budowlaną inżyniera Edwarda Turżańskiego. Pracami instalacyjnymi wodno-kanalizacyjnymi kierował → Walerian Skrzynecki, współwłaściciel firmy → „Młot” w Częstochowie. Budynek pierwotnie był dwupiętrowy (w 1967 dobudowano III piętro), front budynku posiadał długość 80 m, a boczne skrzydła – 40 m. Gmach wyposażony był w centralne ogrzewanie. Część piwniczna przeznaczona była na zakład kąpielowy zwykły i hydropatyczny, w sumie osiem kabin natryskowych, sześć łazienek z dwoma wannami każda oraz inhalatorium. Na parterze znajdowały się pomieszczenia rejestrujące chorych i ambulatoria, siedem gabinetów lekarskich i cztery felczerskie, ambulatoria chirurgiczne z dwiema salami operacyjnymi, gabinety lekarzy i felczera, ambulatoria ginekologiczne ze specjalistycznym gabinetem i gabinetem lekarza. Na parterze mieściły się też pomieszczenia pogotowia lekarskiego i ambulatorium dziecięcego, ambulatoria chorób skórnych i wenerycznych. Pomieszczenia na I piętrze zajmowały ambulatoria okulistyczne, laryngologiczne, neurologiczne i dentystyczne, pokoje z lampami kwarcowymi, diatermii, rentgen. Na II piętrze znajdowały się: pokoje dyrekcji PKCh, sale konferencyjne, pokoje gościnne, pokój, w którym odbywały się badania komisyjne chorych, pokoje Wydziału Lekarskiego i ambulatorium dializ. Po uruchomieniu w 1929 obiekt należał do najnowocześniejszych w Polsce. W 1932 po przeniesieniu do gmachu wyposażenia ze szpitala Kasy Chorych na Rakowie, w placówce medycznej przy ul. Mickiewicza uruchomiono szpital PKCh (od 1934 → Ubezpieczalni Społecznej).
W 1930 rozegrał się tu niezwykle dramatyczny epizod o podłożu politycznym. Na II piętrze gmachu miała nieoficjalną siedzibę rada powiatowa → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR). 16 X 1930 członek → Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) → Jan Kostrzewski, w odwecie za zdemolowanie siedziby PPS, dokonał zamachu na urzędników odbywających naradę (→ zamach w Powiatowej Kasie Chorych).
Przed 1939 szpital → Ubezpieczalni Społecznej (US) liczył około 160 łóżek, które mieściły się na oddziałach: chirurgicznym, wewnętrznym i ginekologiczno-położniczym; ordynatorami byli lekarze: → Wilhelm Mikulski, Czesław Grzybowski, Wincenty Natkański. Znajdowały się tu również pogotowie lekarskie (czynne w dzień i w nocy) oraz apteka. W czasie okupacji niemieckiej obiekt już od 1939 pełnił funkcję szpitala wojskowego polowego. Po zakończeniu działań wojennych w 1945 obiekt na krótko stał się szpitalem wojskowym – etapowym, później garnizonowym. Od 1946 po gruntownym remoncie ponownie został obiektem US; był tu szpital (czynny całą dobę), gabinety dyrektora i lekarza naczelnego, wydział lecznictwa oraz pięć sekcji urzędniczych Ubezpieczalni. W II połowie lat 50. znajdowały się tu oddziały: chirurgiczny, neurologiczny, okulistyczny oraz poradnie: chirurgiczna, chirurgii urazowej, okulistyczna, neurologiczna, gastrologiczna, przeciwalkoholowa, sportowo-lekarska, kardiograficzna. Później także poradnia chorób nerek. Działała również kolumna transportowo-sanitarna. W 1966 szpital wyposażono w nowoczesną aparaturę medyczną. W 1951 szpital otrzymał imię doktora → Władysława Biegańskiego. Do czasu utworzenia w 1961 Szpitala w dzielnicy → Tysiąclecie, szpital przy ul. Mickiewicza był w Częstochowie największą i najnowocześniejszą placówką lecznictwa stacjonarnego. Pracowało w nim wielu znanych w mieście lekarzy, m.in.: → Artur Knapik (chirurg), → Władysław Karczewski (chirurg), Włodzimierz Rogoszewski (ginekolog, położnik), Tadeusz Orłow (chirurg), → Witold Kotliński (neurolog), Czesław Mszyca (ginekolog, położnik), Antoni Jabłoński (ginekolog, położnik), → Janina Pacewicz-Żółkowska (okulistka), Wanda Maciukiewicz (radiolog), Feliks Adamkiewicz (internista), → Zdobysław Baranowicz (neurolog), → Stanisław Zajączkowski (specjalista analityki medycznej), Zdzisław Teleszyński (chirurg urazowy, ortopeda), Ryszard Koźlik (onkolog), Ignacy Wojakowski (chirurg urazowy, ortopeda), Franciszek Swaton (chirurg urazowy, ortopeda), → Marian Ruszkarski (internista), → Tadeusz Konieczny (neurolog), Andrzej Węgrzecki (ginekolog, położnik), Józef Dmitruczuk (chirurg urazowy, ortopeda), Maciej Borkowski (chirurg). W 1992 szpital przekazał → Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu na Parkitce dwa specjalistyczne oddziały, tj. onkologię i okulistykę. W 2001 placówka została włączona w struktury Zespołu Szpitali Miejskich. W 2002–03 szpital był intensywnie modernizowany; unowocześniono wówczas Oddział Ginekologii, blok operacyjny Chirurgii Ogólnej oraz dokonano remontu Oddziału Chirurgii Ogólnej i Neurologii, Oddziału Rehabilitacji, Oddziału Wewnętrznego. W szpitalu funkcjonują także oddziały: Chorób Wewnętrznych (51 łóżek), Neonatologiczny (20 łóżek), Ginekologiczno-Położniczy (40 łóżek).
Henryk Kromołowski, Opieka zdrowotna w subregionie częstochowskim od zakończenia II wojny światowej do 2013 r. Jej odbudowa oraz działania naprawczo-rozwojowe, [w:] Problemy ochrony zdrowia, edukacji prozdrowotnej i ekologicznej w regionie częstochowskim XIX–XXI w., pod red. A. Ślęzaka i B. Zawadowicz, Częstochowa 2014; – Książka adresowa miasta Częstochowy 1947, Częstochowa 1947, s. 38; Rocznik lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok, oprac. S. Konopka, Warszawa 1936; kolumna 149; – Witold Zembrzuski, Przewodnik po Częstochowie, Częstochowa 1958, s. 171; „Głos Narodu” 1947 (9 V), nr 109, s. 5; „Almanach Częstochowy” 1989, s. 35.
Autor: → Juliusz Sętowski
Poprzednie hasło
→ Szpital Maltański
Ostatnio dodane
Miejski Uniwersytet Powszechny
instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::
Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny
w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::
Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba
wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::