Promieniści

Udostępnij

Promieniści, organizacja młodzieży gimnazjalnej założona w 1898 we Lwowie, prowadziła działalność samokształceniową, głosiła hasła niepodległości i socjalizmu. W Częstochowie organizacja powstała w 1904 wśród młodzieży rządowego → Gimnazjum Męskiego, liczyła ok. 30 uczniów. Jej organizatorem, a później kierownikiem był → Karol Basiński. Podczas → strajku szkolnego 1905 Promieniści nawiązali kontakt z organizacją → PET (Przyszłość) wspólnie tworząc w gimnazjum rządowym komitet strajkowy – Centralny Komitet Organizacji Uczniowskiej. Promieniści uczestniczyli w akcji bojkotu szkoły rosyjskiej. Od marca 1905 większość członków organizacji uczyła się na tajnych kompletach, a od września 1906 kontynuowała naukę w → I Polskim Gimnazjum. Z Promienistymi utrzymywali kontakt przedstawiciele kierownictwa miejscowej → Polskiej Partii Socjalistycznej, m.in. → Mieczysław Michałowicz. W okresie rewolucji 1905–07 Promieniści włączali się do działań prowadzonych przez PPS-kolportażu ulotek, agitacji wśród wojska rosyjskiego, wykonywali czynności pomocnicze dla → organizacji bojowych PPS. Do częstochowskiej grupy Promienistych trafiała nielegalna literatura i prasa przewożona przez K. Basińskiego z Krakowa. W Częstochowie w 1905 przebywał przez kilka dni jeden z kierowniczych działaczy organizacji – Marian Kukiel. W 1908 większość członków Promienistych w Częstochowie znalazła się w Związku Młodzieży Postępowej, a w 1910 w → Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej.

Janusz Głuchowski, Strajk szkolny w 1905 roku w Częstochowie, „Niepodległość” 1972, t. VIII, s. 135, 136; „Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie”. Historia, 1989, zeszyt nr 2 (J. Lipiec), s. 176, 177; Juliusz Sętowski, Niepodległościowe organizacje młodzieży w Częstochowie w latach 1890–1914, „Ziemia Częstochowska” 1999, t. XXVI, s. 11, 12.

Autor: → Juliusz Sętowski

Poprzednie hasło
→ Promenada Niemena

Następne hasło
→ Propinacja

Ostatni Grosz... czytaj

Błeszno... czytaj

Dźbów... czytaj

Ostatnio dodane


Miejski Uniwersytet Powszechny

instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::

Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny

w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::

Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba

wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::

Mamy
już:

800 haseł