Powiatowa Kasa Chorych

Powiatowa Kasa Chorych, powołana w 1919; kasy chorych zajmowały się zbieraniem składek ubezpieczeniowych oraz realizacją opieki lekarskiej nad ubezpieczonymi i ich rodzinami, wypłacaniem zasiłków pieniężnych za okres choroby, urlopu macierzyńskiego oraz zasiłku pogrzebowego. Zorganizowane były na zasadzie samorządu, zarządzane przez rady pochodzące z wyboru, bieżącą działalnością kierowały zarządy. Zlikwidowano je w 1934, ich funkcje przejęły → Ubezpieczalnie Społeczne. PKCh w Częstochowie utworzono 1 XII 1922, obejmowała swym działaniem miasto i powiat częstochowski. W 1933 należało do niej 41583 członków (plus ich rodziny – 37361). PKCh posiadała w 1923 pięć ambulatoriów w Częstochowie: na Zawodziu (ul. Kaczorowska 15), na Ostatnim Groszu (w fabryce „Częstochowianka”), przy ul. Centralnej (Śląskiej), Stradomskiej 40 i Strażackiej 2. W 1924 uruchomiono Szpital PKCh w Rakowie. W 1929 było 19 ambulatoriów, z tego 12 na terenie powiatu (m.in. w Kamienicy Polskiej, Gnaszynie, Konopiskach). W 1928 oddano do użytku najnowocześniejszy w Polsce szpitalny gmach PKCh w Częstochowie, a także pogotowie lekarskie (uruchomione w 1925) oraz centralną aptekę. PKCh zatrudniała 51 lekarzy, 16 stomatologów, 24 felczerów, 110 osób personelu medycznego pomocniczego. W latach 20. i 30. PKCh długimi okresami była zarządzana przez komisarzy; wśród nich Stanisława Kaliniewicza w 1925, doktora Józefa Marczyńskiego (w 1929–30) i Władysława Matulę – do 1934 lekarzem naczelnym był → Tadeusz Biluchowski. Od 1924 członkami rady PKCh w Częstochowie byli: ks. → Bolesław Wróblewski, → Bronisław Hłasko, → Hipolit Gajsler, → Maurycy Neufeld, → Romuald Jarmułowicz, → Józef Kaźmierczak, → Wacław Brzozowicz, → Józef Dziuba, → Zygmunt Cardini, → Wiktor Stanios.

Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1999, s. 149–50; – Częstochowski kalendarzyk informacyjny na 1923 rok z planem miasta Częstochowy, Częstochowa 1923, s. 16; – „Głos Czasu” 1928, nr 9, s. 5; „Goniec Częstochowski” 1922, nr 275, s. 2, 1924, nr 145, s. 3, 1930, nr 144, s. 3; „Kurier Poranny” 1929 (27 VI), s. 34; „Ostatnie Wiadomości Częstochowskie” 1932, nr 65, s. 4; – Rocznik lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1933/34 rok, oprac. S. Konopka, Warszawa 1933, kolumna 100.