Poświatowska z Mygów Halina

Udostępnij

Poświatowska z Mygów Halina (1935–1967), poetka. Ur. 9 V 1935 w Częstochowie (w metryce i na dokumentach data: 9 VII), była córką Feliksa i Stanisławy z Ziębów.

Poświatowska została ochrzczona (27 VIII 1935) w kościele pw. św. Barbary jako Helena Myga (urzędowo zmieniła imię w 1961). Przebyta w 1945 choroba spowodowała poważną wadę serca, która nie pozwalała na regularną naukę szkolną, leczyła się w szpitalach w Krakowie (w III Klinice Chorób Wewnętrznych kierowanej przez profesora J. Aleksandrowicza), w Warszawie i Poznaniu, często przebywała w sanatoriach. W 1955 ukończyła w trybie korespondencyjnym Liceum im. J. Słowackiego. W 1958 przeszła w Hahnemann Hospital w Filadelfii w USA operację na otwartym sercu (transmitowaną przez telewizję). Po rekonwalescencji w sanatorium Deborah (New Jersey) uzyskała 2-letnie stypendium w Smith College w Northampton (Massachusetts), studiowała filozofię, sztukę i języki obce. Uczestniczyła w letnim kursie filozofii w Columbia University (1960); stopień Bachelor of Arts uzyskała w 1961. Po powrocie do kraju podjęła studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), została przyjęta na IV rok filozofii, była słuchaczką seminarium I. Dąmbskiej i R. Ingardena. Tytuł mgr. uzyskała w 1963. Od 1964 pracowała na UJ jako asystentka w Katedrze Filozofii Nauk Przyrodniczych, przygotowywała pod kierunkiem prof. M. Ossowskiej pracę doktorską o działalności Martina Luthera Kinga i etyce nonviolencji. Mieszkała w Domu Literatów (przy ul. Krupniczej 22 m. 3). W 1966 przebywała na 2-miesięcznym stypendium rządowym w Paryżu. Drugą operację serca przeszła 3 X 1967 w Warszawie (w Instytucie Gruźlicy przy ul. Płockiej 26). Poświatowska debiutowała w 1956 wierszami Szczęście, Człowiek z Annapurny na łamach „Gazety Częstochowskiej”. W 1958 ukazał się pierwszy tom poezji Hymn bałwochwalczy, kolejne wydane za życia tomy to Dzień dzisiejszy (1963) oraz Oda do rąk (1966). W 1966 ukazała się jedyna prozatorska książka Poświatowskiej Opowieść dla przyjaciela, zbeletryzowana relacja z pobytu w Stanach Zjednoczonych. Pośmiertnie ukazał się (1968) tom ineditów Jeszcze jedno wspomnienie, w 1997–98 4-tomowe wydanie Dzieł. Współpracowała z kilkoma pismami („Współczesność”, „Kultura”. „Życie Literackie”, „Zebra”), tłumaczyła wiersze P. Eluarda, J. Margolisa, E. Pounda, J. Preverta. Zm. 11 X 1967 w Warszawie, pochowana została na cmentarzu św. Rocha w Częstochowie, w sektorze 21, rząd 8, grób nr 10 (w pogrzebie poetki uczestniczyła m.in. Wisława Szymborska).

Poezja Poświatowskiej zajmuje wysoką rangę w literaturze polskiej, wiersze są często wznawiane i tłumaczone na wiele języków, cieszą się niesłabnącym powodzeniem wśród czytelników, ona sama przeszła do literackiej legendy. Wyrażała oszczędnym językiem dramat egzystencjalny współczesnego człowieka. Bibliografia opracowań i tekstów o autorce liczy kilkaset pozycji, organizowane są sesje naukowe i konkursy związane z jej życiem i twórczością. Grób Poświatowskiej na cmentarzu św. Rocha jest często odwiedzany przez wielbicieli jej talentu z kraju i zagranicy. Tadeusz Baird skomponował (1966) do jej tekstów Pięć pieśni na mezzosopran i orkiestrę kameralną, piosenki do wierszy P. wykonywali m.in. W. Warska, M. Umer, H. Wyrodek, L. Szafran, J. Radek. Jest bohaterką dokumentalnego filmu D. Latour i E. Wanat Ptaku mego serca (1996). Jej pamięci poświęcony był nr „Poezji” (1985 nr 2). W Częstochowie (w domu rodzinnym przy ul. Jasnogórskiej 23) od 2007 znajduje się → Dom Poezji – Muzeum H. Poświatowskiej (oddział Muzeum Częstochowskiego), w Szkole Podstawowej nr 8 w Częstochowie (w dzielnicy Ostatni Grosz przy ul. Szczytowej 28/30), której jest patronką (od 1996) znajduje się izba pamięci. Jej imię noszą (od 1994) XXXII Liceum Ogólnokształcące w Łodzi i V Liceum Ogólnokształcące w Elblągu. Od 1974 odbywa się w Częstochowie Ogólnopolski Konkurs Poetycki jej imienia. 11 X 2007 odsłonięta została w Częstochowie w pobliżu pl. Biegańskiego ławeczka Poświatowskiej z odlaną w brązie figurą poetki autorstwa Roberta Sobocińskiego. Jest patronką ulic w Częstochowie, Kłobucku, Wieluniu, Opolu, Elblągu, Szczecinku, Przewłoce (powiat słupski) i Pogórzu (powiat pucki).

Jej mężem (od 1954) był Adolf Poświatowski.

Polski słownik biograficzny, T. XXVII (B. Dopart), Kraków 1982, s. 709–710; Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 6, Warszawa 1999, s. 459–461; Władysław Edward Piekarski, Zbigniew Stańczyk, Słownik biobibliograficzny twórców literatury związanych z ziemią częstochowską (wraz z okolicą), Częstochowa 2006, s. 315; – Grażyna Borkowska, Nierozważna i nieromantyczna: o Halinie Poświatowskiej, Kraków 2001; Mariola Pryzwan, „Ja minę, ty miniesz”… Wspomnienia o Halinie Poświatowskiej, Warszawa 2008; Katarzyna Karaskiewicz, Halina Poświatowska w zwierciadle swej kobiecości, Warszawa 2008; Izolda Kiec, Halina Poświatowska, Poznań 1997; Beata Morzyńska-Wrzosek, Zawsze byłam tu. Kreacja przestrzeni w liryce Haliny Poświatowskiej, Kraków 2004; Małgorzata Szułczyńska, Nie popełniłam zdrady. Rzecz o Halinie Poświatowskiej, Kraków 1990; Tadeusz Gierymski, Jestem zaczadzona pięknem mojego ciała „Informator Kulturalny Województwa Częstochowskiego”, 1985 nr 6, s. 5–17; Elżbieta Hurnikowa, O Halinie Poświatowskiej, „Aleje 3” 2005, nr 50, s. 28–35; Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie, metryka 1935, akt ślubu 1954; – informacje Zbigniewa Mygi.

Autor: → Andrzej Kuśnierczyk

Zobacz inne hasła z kategorii: → Osoby

Ostatni Grosz... czytaj

Błeszno... czytaj

Dźbów... czytaj

Ostatnio dodane


Miejski Uniwersytet Powszechny

instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::

Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny

w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::

Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba

wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::

Mamy
już:

800 haseł