Poros Tomasz

Poros Tomasz (1914–2003), mistrz budowy fortepianów, działacz rzemieślniczy i społeczny. Ur. 20 VI 1914 w Krzyżanowicach, pow. pińczowski, był synem Stanisława i Katarzyny z Matuszczyków.

Od 1920 przebywał w Częstochowie, gdzie wychowywał się w rodzinie swojego stryja Tomasza, właściciela firmy handlującej fortepianami i organami. Poros ukończył szkołę powszechną i we wrześniu 1929 został wysłany do fabryce fortepianów Teodora Bettinga w Lesznie; uczył się tam budowy, naprawy i strojenia fortepianów. W 1933 przejął od stryja Tomasza prowadzenie firmy w Częstochowie. W 1937 został powołany do wojska i służył w → 27 pułku piechoty w Częstochowie; w 1939 jako plutonowy brał udział w budowie bunkrów w okolicach Częstochowy na obrzeżach Lisińca i Grabówki. W kampanii 1939 walczył w szeregach 27 pp. Wzięty do niewoli k. Kowla, zbiegł w Pińczowie i powrócił do Częstochowy. W czasie wojny prowadził firmę naprawy i sprzedaży fortepianów. Po zakończeniu działań wojennych był inicjatorem utworzenia Liceum Pedagogicznego (przy ul. Jasnogórskiej 8); szukał darczyńców, zachęcał do pomocy rodziców i zaprzyjaźnionych rzemieślników. Równocześnie zaangażował się wraz z gronem muzyków częstochowskich w uruchomienie szkoły muzycznej. Zarówno szkoła muzyczna, jak i → Filharmonia Częstochowska użytkowały fortepiany wypożyczone z jego firmy. W 1954 zrezygnował z handlu i przestawił się na usługi: strojenie i naprawę pianin i fortepianów; warsztat prowadził do 1990, a fortepiany stroił w Filharmonii, Zespole Szkół Muzycznych, Wyższej Szkole Pedagogicznej i u prywatnych użytkowników w Częstochowie, Myszkowie i Radomsku. Poros był przed 1939 członkiem Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Rzemieślników. Należał do założycieli Cechu Rzemiosł Różnych w Częstochowie; od 1954 pełnił funkcję podstarszego, a w 1991 na krótko starszego cechu. Przez jakiś czas był członkiem zarządu cechu oraz skarbnikiem cechu instrumentarzy muzycznych i galanteryjników. Był też przewodniczącym komisji egzaminacyjnej i członkiem Rady Izby Rzemieślniczej w Katowicach. W 1957 należał do założycieli → Banku Ludowego; był członkiem Rady, później zarządu Banku. W 1955–63 był radnym Miejskiej Rady Narodowej; pracował w komisjach podatkowej i kultury. W 1957–75 z przerwami zasiadał w zarządzie → Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej (później Częstochowskie Towarzystwo Naukowe) w Częstochowie. Przez trzy kadencje był ławnikiem w sądzie. Zm. 30 III 2003 w Częstochowie, pochowany został na cmentarzu Kule, w kwaterze 67, rząd IV, grób nr 1 (z brzegu kwatery). Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Zasłużony dla województwa częstochowskiego”.

W małżeństwie (od 1935) z Wierą Litewczuk (1914–1957) miał syna Tomasza Macieja (1935–2005), prokuratora, sędziego Trybunału Stanu II kadencji, radcę prawnego w Częstochowie, członka Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Opolu, oraz córkę Annę (ur. 1951).

Juliusz Sętowski, Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005, s. 245; 75 lat spółdzielczości bankowej w Częstochowie. Sprawozdanie, Częstochowa 1975, s. 65; Z dziejów rzemiosła Częstochowy, Częstochowa 1966, s. 60, 72; – „Gazeta Częstochowska” 2001, nr 48, s. 27 (tu fotografia), 2002, nr 8 (M. Malik), s. 7 (tu fotografia), 2003, nr 15, s. 7, nr 16, s. 10; „Gazeta Wyborcza Częstochowa” 2003 (1 IV), s. 6, 2005 (14 IV), s. 5 (dotyczy syna, Tomasza); „Ziemia Częstochowska” 1984, t. XV, s. 74–77, 79, 80, 82; „Życie Częstochowy” 1958, nr 27, s. 8; – Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie, akt zgonu nr 955/2003.