Płodowska Halina z Biegańskich

Płodowska Halina z Biegańskich (1885–1935), nauczycielka, działaczka oświatowa i społeczna. Ur. 20 XI 1885 w Częstochowie, była córką Władysława Biegańskiego i Mieczysławy z Rozenfeldów.

Początkowo uczyła się w domu rodzinnym pod kierunkiem matki, później kontynuowała edukację w gimnazjum Trzaskowskiego w Krakowie. Maturę otrzymała w 1903 w Gimnazjum Męskim św. Anny w Krakowie. W 1903–07 studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W październiku 1907 ukończyła z wyróżnieniem studia i przedłożyła pracę doktorską „Zagadnienie przyczynowości u Milla”; rozprawę tę, której promotorem był prof. Wincenty Zakrzewski, obroniła, otrzymując 27 VI 1908 dyplom doktora z filozofii ścisłej, jako trzecia z kolei kobieta na Wydziale Filozoficznym. W 1910 rozpoczęła pracę w gimnazjum żeńskim ss. Najświętszej Rodziny z Nazaretu, jednocześnie uczyła w I Polskim Gimnazjum. W 1911–17 pracowała w → Gimnazjum Żeńskim Wacławy Chrzanowskiej (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. J. Słowackiego), a od 1915 również w Gimnazjum Męskim → Towarzystwa Opieki Szkolnej (od roku 1918 I Państwowe Gimnazjum im. H. Sienkiewicza, obecnie IV Liceum Ogólnokształcące); prowadziła zajęcia z języka polskiego i propedeutyki filozofii w starszych klasach gimnazjalnych. Z jej inicjatywy oraz Janiny Karpińskiej przy Towarzystwie Opieki Szkolnej w lipcu 1916 zawiązało się koło pomocy dla maturzystów. W 1915–16 wykładała literaturę polską na kursach wakacyjnych dla nauczycieli szkół początkowych. Począwszy od roku 1908 prowadziła w Częstochowie szeroką działalność odczytową o charakterze popularnonaukowym, poza tym przygotowywała publikacje naukowe (posiadała piękną bibliotekę dzieł z zakresu filozofii), opracowała dział historyczny w Przewodniku po Częstochowie i okolicy (Warszawa 1909). Od roku 1926 była kuratorką międzyszkolnego pisma uczniowskiego → „Świat Szkolny”; redaktorzy tego pisma korzystali z jej rad i doświadczenia. Płodowska była członkinią Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego. Systematycznie, szczególnie w okresie I wojny światowej, składała datki finansowe na rzecz najuboższych uczniów gimnazjów częstochowskich. Zmarła 17 (lub 18) V 1935 śmiercią samobójczą podczas wypoczynku w Orłowie Morskim k. Gdyni (obecnie dzielnica miasta). Pochowana została na cmentarzu Kule w Częstochowie, w kwaterze 20, rząd I, grób nr 2.

Jej mężem był → Wacław Cyprian Płodowski, nauczyciel, dyrektor I Państwowego Gimnazjum im. H. Sienkiewicza.

Juliusz Sętowski, Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005, s. 240; Józef Mikołajtis, Historia literatury ziemi częstochowskiej, Zarys, Częstochowa 1982, s. 15, 135; Jan Prüffer, Szkolnictwo w Częstochowie w okresie wojny (rok szkolny 1914/15–1915/16), Częstochowa 1916, s. 17, 34; Jadwiga Suchmiel, Udział kobiet w nauce do 1939 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim, Częstochowa 1994; – Przewodnik po Częstochowie i okolicy, Warszawa 1909, s. 3; – „Gazeta Narodowa” 1935, nr 26, s. 4; „Goniec Częstochowski” 1908, nr 178, s. 2, 1913, nr 27, s. 3, 1914, nr 50, s. 2, 1916, nr 205, s. 2, 1931, nr 49, s. 26, 1935, nr 117, s. 3 (wspomnienie); „Nad Wartą” 1968, nr 1, s. 3; – Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie, parafia św. Zygmunta 1935, akt zgonu nr 212.