Nowakowski Seweryn
Nowakowski Seweryn (1894–1940?), policjant, urzędnik miejski, działacz spółdzielczy, prezydent miasta. Ur. 8 I 1894 w Piotrkowie (Piotrków Trybunalski), był synem Antoniego i Stanisławy z Freilichów.
Nowakowski ukończył rosyjskie Gimnazjum Męskie w Piotrkowie. Podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Moskwie. Po wybuchu wojny w 1914 został powołany do wojska rosyjskiego; skierowano go do szkoły junkrów w Odessie. W 1917 został zwolniony z wojska (w wyniku symulowanej choroby). Po powrocie do kraju kontynuował studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, lecz ich nie ukończył. W 1920 wstąpił do Policji Państwowej; pełnił funkcję kierownika urzędu inwigilacyjno-śledczego na okręg kielecki. W marcu 1921 objął w Częstochowie stanowisko zastępcy komendanta policji na powiat częstochowski (mieszkał na terenie koszar policyjnych przy ul. Parkowej – obecnie Popiełuszki). W 1925 przeniósł się do Piotrkowa, gdzie do 1928, z poparcia Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), do której należał był ławnikiem – urzędnikiem Magistratu w wydziale finansowym. Jednak jeszcze w listopadzie 1927, z listy lewicy, został wybrany na ławnika w wydziale finansowym Magistratu w Częstochowie. Do kwietnia 1928 wypełniał równocześnie czynności urzędnicze w Piotrkowie i Częstochowie, później tylko w Częstochowie. → Stanisław Nowak, który współpracował z Nowakowskim na gruncie Magistratu częstochowskiego w 1928–30, tak go charakteryzuje: „[…] uchodził w szeregach PPS za tzw. speca od spraw finansowych, miejskich; istotnie był on człowiekiem dość zdolnym, bardzo rzutkim, przemyślnym […], jednocześnie był człowiekiem nadzwyczaj zarozumiałym, mającym bardzo wysokie wyobrażenie o swoich zdolnościach […]. → Jarmułowicz [prezydent miasta] obdarzał go bezgranicznym zaufaniem […]. Nowakowski w gospodarce miejskiej miał bardzo nieszczęśliwą rękę”. Obok Nowaka krytycznie jego ryzykowną politykę finansową (m.in. w sprawie firmy → „Ulen”, budowy → stadionu przy ul. Olsztyńskiej, domów robotniczych, czy sprzedaży → koszar Zawady) oceniali – ławnik → Józef Dziuba i finansista → Leon Bałabanow. Nowakowski związany był ze Spółdzielnią Spożywców „Jedność” w Częstochowie; w 1930 był członkiem rady nadzorczej, a w 1931–32 zasiadał w zarządzie spółdzielni. W 1932 został usunięty z szeregów PPS. W lipcu tr. Nowakowski został mianowany komisarzem rządowym w Białymstoku; stanowisko to zajmował do 1934. W 1935–39 był prezydentem Białegostoku (mieszkał przy ul. Mickiewicza 11). Aresztowany w październiku 1939 przez radzieckie NKWD, przetrzymywany był w więzieniu w Białymstoku. Wywieziony do Związku Radzieckiego, więziony był w obozie w Kotłasie, w obwodzie archangielskim. Przypuszczalnie tam zm. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
Jego żoną (od 1921) była Stefania Domaszewska, która pracowała jako urzędniczka w Policji Państwowej.
Białostoczanie XX wieku, pod red. D. Boćkowskiego i J. Kwasowskiego, Białystok 2000, s. 136–139 (fotografia); Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938, s. 526 (tu fotografia); – Jerzy Mucha, 100 lat spółdzielczości spożywców w Częstochowie 1899–1999, Częstochowa 1999, s. 68, 72; Ryszard Szwed, Radni miasta Częstochowy w latach międzywojennych (1919–1939), [w:] Społeczeństwo Częstochowy w latach 1918–1939, Częstochowa 1997, s. 55; – Stanisław Nowak, Samorząd m. Częstochowy w latach 1916–1931. Z moich wspomnień, cz. III, Częstochowa 1994; s. 225, 229, 231, 232, 233, 269; – „Kurier Częstochowski” 1921 (20 III), nr 41, s. 5; „Słowo Częstochowskie” 1932 (3 VIII), nr 175, s. 3; – materiały w zbiorach Ośrodku Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.
Autor: → Juliusz Sętowski , → Andrzej Kuśnierczyk
Zobacz inne hasła z kategorii: → Osoby
Poprzednie hasło
→ Nowak Stanisław
Następne hasło
→ Nowiński Józef
Ostatnio dodane
Miejski Uniwersytet Powszechny
instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::
Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny
w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::
Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba
wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::