Milicja Obywatelska (MO)
Milicja Obywatelska (MO), formacja utworzona dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) z 7 X 1944, mająca na celu ochronę nowego ustroju państwa, walkę z przeciwnikami komunizmu oraz ukrócenie bandytyzmu i utrzymanie porządku na terenach z których wyparto Niemców. Zastąpiła rozwiązaną przez PKWN → Policję Polską Generalnego Gubernatorstwa (tzw. policję granatową). Nazajutrz po zajęciu Częstochowy przez Armię Czerwoną – 17 I 1945 Miejska Rada Narodowa rozwiązała policję granatową i powołała Milicję Ludową. Wraz z wojskami sowieckimi dotarła do Częstochowy grupa milicjantów z kapitanem Pawłem Ligusem, który został komendantem miejskim MO. Komenda Miejska MO mieściła się przy III Alei 75. W lutym 1945 w częstochowskiej milicji służyło ok. 400 osób. W skład MO wchodzili byli żołnierze Wojska Polskiego (z tzw. batalionu sandomierskiego), byli partyzanci → Armii Ludowej i Batalionów Chłopskich, członkowie → Polskiej Partii Robotniczej oraz inni ochotnicy. W początkowym okresie istnienia MO wśród części milicjantów województwa kieleckiego (na terenie którego leżała Częstochowa) panowało rozgoryczenie z powodu braku ubrań, butów, broni i wynagrodzenia. Niektórzy funkcjonariusze MO i → Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego współpracowali z podziemiem niepodległościowym. 75 % ochotników, którzy zgłosili się do służby w częstochowskiej milicji tuż po jej powstaniu i zostali przyjęci, z różnych powodów nie spełniło wymagań władz – z czasem zastąpiono ich ludźmi bardziej lojalnymi. W 1946 powołano → Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej. Poza walką z uzbrojonymi oddziałami podziemia, różnymi grupami terrorystyczno-rabunkowymi i zwalczaniem pospolitej przestępczości, MO prowadziła działalność sportową (częstochowski Klub Sportowy „Lechia”) i kulturalno-oświatową (poprzez świetlice, biblioteki, kursy i odczyty). W 1947 zorganizowano w Częstochowie (z pomocą aktora miejscowego teatru → Mieczysława Mieczyńskiego) amatorski zespół artystyczny MO; kierownikiem i głównym aktorem został kapral Henryk Mendak. Z zespołem tym (istniejącym do 1955) współpracował także aktor częstochowskiego teatru → Jan Piątkowski. 4 V 1947 miejscowa MO otrzymała od społeczeństwa miasta i powiatu sztandar, poświęcony w kościele pw. św. Jakuba. Przekazał go uroczyście komendant główny MO generał Franciszek Jóźwiak.
Marian Kotarski, Początki władzy ludowej w powiecie częstochowskim (1945–1948), Częstochowa 1985, s. 16, 23, 26, 32; Marian Kotarski, Wybrane problemy działalności aparatu bezpieczeństwa i porządku publicznego w latach 1945–1948 w częstochowskiem, „Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie. Historia”, 1989, z. 2, s. 81; – „Gazeta Częstochowska” 1969, nr 38, s. 4; „Głos Narodu” 1946, nr 235, s. 4, 1947, nr 107, s. 4.
Autor: → Paweł Michalski
Poprzednie hasło
→ Milicja Ludowa
Następne hasło
→ Mirów
Ostatnio dodane
Miejski Uniwersytet Powszechny
instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::
Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny
w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::
Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba
wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::