Lecznica przy ul. Kościuszki 9a

Lecznica przy ul. Kościuszki 9a, wybudowana przy ul. Teatralnej 14 (później Kościuszki 9a) i uruchomiona w początkach 1912 przez dr. → Stanisława Nowaka; prowadzona jako klinika ginekologiczna wspólnie z dr. Stefanem Kohnem (→ Stefan Kolin), a od ok. 1914 tylko przez S. Nowaka. Na początku 1916 przy klinice tej otwarto szpital miejski dla położnic (właściwie oddział położniczy); placówka ta znajdowała się pod nadzorem lekarza powiatowego. W 1933 budynek został odkupiony od Nowaka i po niezbędnych remontach utworzono tu „Dom Zdrowia” Lecznicę Chirurgiczną i Położniczą. Prowadzili ją lekarze: → Stanisław Szwedowski, → Tadeusz Biluchowski, → Leon Goldman, → Józef Kluczewski, → Alfred Franke. Znajdowały się tam separatki i pokoje podwójne. W czasie okupacji niemieckiej w lecznicy znajdowały czasowo schronienie osoby wysiedlone z poznańskiego, pomorskiego, katowickiego i łódzkiego, ukrywano też uciekinierów z terenu III Rzeszy oraz poszukiwanych przez gestapo. W 1945–52 „Dom Zdrowia” należał do (powołanego w 1945) Publicznego Miejskiego Szpitala Powszechnego. W maju 1952 otwarto tu Poliklinikę Dziecięcą; była to najnowocześniejsza placówka w regionie: pracowali tu lekarze specjaliści, funkcjonowała pracownia rentgenowska, laboratorium analiz lekarskich, oddział rehabilitacji. Obecnie budynek nadal służy ochronie zdrowia.

Mieczysław Wyględowski, Kalendarium ochrony zdrowia Częstochowy, Częstochowa 2008, s. 64, 70; – Zdzisław Banaszkiewicz, Jan Stanisław Szwedowski (1892–1945), [w:] Towarzystwo Lekarskie Częstochowskie. Jubileusz 75-lecia Szpitala Chirurgicznego im. L. Rydygiera w Częstochowie, Częstochowa 1988, s. 147, 148; – „Czenstochower Cajtung” 1933 (20 X) nr 43, s. 1; „Goniec Częstochowski” 1912, nr 4, s. 3, 1916, nr 5, s. 3; – Książka adresowa m. Częstochowy 1947, s. 41; Urzędowy spis lekarzy, lekarzy-dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych, Warszawa 1939.