Kozerski Piotr

Kozerski Piotr (1874–1940), farmaceuta, działacz polityczny i społeczny, członek Rady Miejskiej. Ur. 20 II 1874 w Proszowicach, powiat miechowski, był synem Mariana, farmaceuty, i Marianny z Kubackich. Jego bratem był Józef, ksiądz w Lisowie k. Kielc.

Kozerski ukończył gimnazjum w Miechowie, później studiował farmację na Uniwersytecie w Dorpacie. W 1899 uzyskał tytuł prowizora farmacji. Pracował kolejno w aptekach w Miechowie, Sosnowcu oraz we własnych aptekach: od 1910 w miejscowości Sterdyń k. Sokołowa (Sokołów Podlaski), a w 1913–20 w Krzepicach. Od 1916 był członkiem sejmiku powiatu częstochowskiego. W lipcu 1920 odkupił od Antoniego Gawędzkiego aptekę w Częstochowie przy Alei 26. Był człowiekiem wykazującym dużą aktywność społeczną. Pełnił funkcję wiceprezesa Koła Właścicieli Aptek Zagłębia Dąbrowskiego i miasta Częstochowy. W 1932–35 był prezesem Rady Nadzorczej Spółdzielczego Banku Ludowego, członkiem zarządu oddziału częstochowskiego Stowarzyszenia Kupców Polskich. Dwukrotnie: w 1924 i 1928 wchodził do Rady Powiatowej Kasy Chorych w Częstochowie. W 1927 został członkiem tymczasowego zarządu Towarzystwa Oświaty Narodowej, a w roku następnym Polskiego Bloku Katolickiego. Jako członek Stronnictwa Narodowego (SN) w 1930 kandydował do Sejmu, lecz bez powodzenia. Przed kolejnymi wyborami, we wrześniu 1935 w jego mieszkaniu policja dokonała rewizji, a starszego syna na krótko aresztowała. Od 1934 Kozerski pełnił funkcję prezesa SN, później przewodził też zarządowi okręgowemu tej partii. W 1939 został wybrany przewodniczącym Obywatelskiego Komitetu Wyborczego SN w Częstochowie; z ramienia tegoż komitetu w tr. wszedł do Rady Miasta. Kozerski był zapalonym krajoznawcą, a także myśliwym. W grudniu 1939 wszedł w skład Komitetu Miejscowego (później Społeczny Komitet Pomocy), który pomagał ludności wysiedlonej przez Niemców z Poznańskiego, Pomorza, Gdyni, Łodzi, Śląska. Na początku 1940 podjął decyzję o przejściu SN do konspiracji. Aresztowany został przez Gestapo 4 VI 1940 wraz ze swoim synem Janem Leszkiem. Po śledztwie i sądzie doraźnym, obaj zostali rozstrzelani 1 VII tr. w Olsztynie k. Częstochowy. W 1946 ekshumowano ich zwłoki i pochowano na cmentarzu Kule w Częstochowie w kwaterze 50, rząd III.

W małżeństwie (od 1913) z Eugenią Koczanowicz, córką pułkownika WP, miał troje dzieci, synów: Jana Leszka (1914–1940), absolwenta prawa, aplikanta Sądu Okręgowego w Warszawie, uczestnika kampanii wrześniowej 1939; Tadeusza; córkę Zofię (zm. 1997), zamężną za lekarzem Edwardem Borkowskim.

Juliusz Sętowski, Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005, Częstochowa 2005, s. 150–151; Jan Bohdan Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej, t. I, Wrocław 1997, s. 204–205 (tu kilka błędnych informacji); – Krzysztof Komorowski; Polityka i walka. Konspiracja zbrojna ruchu narodowego 1939–1945, Warszawa 2000; Jan Pietrzykowski, Akcja AB w Częstochowie, Katowice 1971, s. 48 (fot. Kozerskiego i syna Jana Leszka), s. 49, 97; 75 lat spółdzielczości bankowej w Częstochowie. Sprawozdanie, Częstochowa 1975, s. 33; Ryszard Szwed, Radni miasta Częstochowy w latach międzywojennych (1919–1939) [w:] Społeczeństwo Częstochowy w latach 1918–1939, Częstochowa 1997, s. 50; – Stanisław Rybicki, Pod znakiem lwa i kruka. Fragmenty wspomnień z lat okupacji, Warszawa 1990; – Dziennik Zarządu miast Częstochowy 1924, nr 30, s. 11; „Gazeta Narodowa” 1934, nr 2, s. 4; „Gazeta Powiatowa” 1916, nr 12, s. 79, nr 18, s. 134, 1920, nr 147, s. 3, 1924, nr 145, s. 3, 1928, nr 46, s. 3; „Goniec Częstochowski” 1924, nr 145, s. 3, 1930, nr 24, s. 5, 1931, nr 49, s. 23, 1932, nr 65, s. 3, 1935, nr 205, s. 3; „Kurier Codzienny” 1927, nr 18, s. 3, nr 25, s. 4, nr 72, s. 2; Urzędowy spis lekarzy 1939, s. 40; – informacje wnuczki, Barbary Kozerskiej z Cieszyna.