Koss Tadeusz Marian

Koss Tadeusz Marian (1879–1948), prawnik, notariusz, działacz społeczny i polityczny. Ur. 16 VII 1879 w Ząbkowicach, powiat będziński, był synem Anatola Franciszka (1838–1885) i Pauliny z Balcerskich (ok. 1842–1923).

Koss do 1929 był sędzią Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Po osiedleniu się w Częstochowie prowadził kancelarię notarialną, a przez pewien czas był sędzią Sądu Okręgowego. należał do Stowarzyszenia Prawników w Częstochowie, w którym w końcu lat 20. i początku 30. był członkiem zarządu (pełnił funkcję gospodarza). Koss zaangażował się w działalność szeregu stowarzyszeń społecznych w mieście; jako członek zarządu zasiadał w Polskim Czerwonym Krzyżu, Patronacie nad Więźniem, Towarzystwie Popierania Kultury Regionalnej, Związku Obrońców Kresów Zachodnich (któremu przewodził od 1931), Towarzystwie Przyjaciół Francji (w 1928 pełnił funkcję prezesa), był też członkiem lub przewodniczącym komisji rewizyjnych: Ligi Morskiej i Kolonialnej, Polskiej Macierzy Szkolnej, Komitetu Pomocy Dzieciom i Młodzieży. W 1929 przewodniczył Komitetowi Wykonawczemu Obchodu 10-lecia 27 Pułku Piechoty. Od 1930 należał do nowego zarządu Towarzystwa Budowy i Eksploatacji Teatru w Częstochowie. Od przewrotu majowego 1926 Koss był zwolennikiem sanacji; wspierał częstochowski Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR). Później należał do Obozu Zjednoczenia Narodowego, gdzie w 1938 pełnił funkcję przewodniczącego koła miej. W końcu 1947 przypuszczalnie wyjechał do Warszawy, gdzie był Sędzią Sądu Apelacyjnego. Zm. 25 VII 1948 w Skolimowie k. Warszawy, pochowany został na cmentarzu Kule w Częstochowie, w kwaterze 14, rząd I, grób nr 7.

W małżeństwie z Zofią Marią Bagińską (zm. 2 II 1943) miał syna Stanisława Franciszka (1913–1939), który w 1934 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Jako podporucznik (awans otrzymał w 1936) służył w 7 pułku artylerii lekkiej (pal) w Częstochowie. Był zawodnikiem sekcji koszykówki oraz kierownikiem sekcji siatkówki Koła Sportowego „Brygada”. Jako dowódca baterii 7 pal zginął 2 (3?) IX 1939 w walce z Niemcami w Łaziskach pod Mikołowem.

Juliusz Sętowski, Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005, s. 146; Jan Walczak, Stowarzyszenia społeczne w Częstochowie w okresie Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939) [w:] Życie codzienne w Częstochowie w XIX i XX w., Częstochowa 1999, s. 99; – Janusz Wróbel, Marek Wójcik, Częstochowski Klub Sportowy Budowlani CKS, Częstochowa 1992, s. 10, 32, „Biuletyn” WSP w Częstochowie 1998, nr 14, s. 64, 65; „Goniec Częstochowski” 1930, nr 276, s. 3, 1931, nr 49, s. 8, 18, 21, 1934, nr 65, s. 3, 1938, nr 13, s. 5, nr 70, s. 4, 1939, nr 17, s. 5, nr 124, s. 4; „Express Częstochowski” 1929, nr 128, s. 3, 1930, nr 81, s. 2, nr 132, s. 2; „Nasz Świat” 1958, nr 1, s. 17 (dotyczy syna, Stanisława); „Ziemia Częstochowska” 1934, t. I, s. 320; „Życie Częstochowy” 1947, nr 120, s. 3, nr 205, s. 4; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, Akta miasta Częstochowy 27/8, t. II, k. 1417, 1418, Archiwum Państwowe w Kielcach, Starostwo Powiatowe Kieleckie 259, s. 72; – odpis z inskrypcji nagrobnej.