Komeda w Częstochowie

Udostępnij

Komeda w Częstochowie, pionier jazzu nowoczesnego w Polsce, twórca znanych na świecie standardów jazzowych i muzyki filmowej (m.in. słynnej kołysanki do Dziecka Rosemary Romana Polańskiego). Krzysztof Komeda-Trzciński okupację niemiecką i kilkanaście powojennych miesięcy spędził w Częstochowie. Rodzina Trzcińskich – ojciec Mieczysław oraz żona Zenobia z Nałęcz-Gembickich wraz z dziećmi Krzysztofem i Ireną – w początkach września 1939, w trakcie działań wojennych, ewakuowała się z Poznania do Częstochowy. Zatrzymali się początkowo w mieszkaniu babci Krzysztofa – Władysławy Nałęcz-Gembickiej przy ul. Katedralnej 2 (obecny adres: ul. Ogrodowa 15) w → tzw. domu wodociągów. Wkrótce zamieszkali w wynajętym mieszkaniu w kamienicy przy II Alei 31. To tutaj narodził się jego późniejszy artystyczny pseudonim, który przerodził się w nazwisko; podczas jednej z zabaw z kolegami w wojsko Krzysztof napisał kredą na drzwiach szopy „komęda”, ktoś zauważył, że zapis jest błędny i od tej chwili przylgnęło do niego to przezwisko. Zmienione później na Komeda stało się jego wizytówką artystyczną. Od początku okupacji Komeda kontynuował w Częstochowie, rozpoczętą jeszcze w Poznaniu, naukę gry na fortepianie. Czynił to z dużym prawdopodobieństwem pod okiem (wyszukanej przez matkę) znanej żydowskiej pianistki i nauczycielki muzyki w Częstochowie → Wandy Kopeckiej. Lekcje odbywały się w jej mieszkaniu przy ulicy Kilińskiego 35, lub według innych przekazów – w mieszkaniu zajmowanym przez Trzcińskich. Od wiosny 1941 Komeda podobno nadal uczył się gry na fortepianie u wspomnianej nauczycielki, mimo iż ta została zmuszona zarządzeniem niemieckim do przeniesienia się do getta. Mieszkała wówczas przy I Alei 10 (gdzie jej ojciec, → Maurycy Neufeld, prowadził skład z artykułami drogeryjnymi); było to zaledwie kilkadziesiąt metrów w głębi wytyczonej przez okupanta dzielnicy żydowskiej. Według jednego z przekazów wspomnieniowych dziesięcioletni Krzysztof wchodził na teren getta dzięki odpowiedniej przepustce. Należy dodać, że częstochowskie getto nie było ogrodzone i w początkowym okresie (do końca 1941) osoby z zewnątrz mogły swobodnie wchodzić na jego teren i poruszać się po ulicach. Oprócz edukacji muzycznej Komeda od listopada 1939 kształcił się (wraz z bratem ciotecznym Jurkiem Rzeczkowskim) w Szkole Powszechnej → Braci Szkolnych przy ul. Pułaskiego 71 (przeniesionej później na teren klasztoru jasnogórskiego). Każde kolejne wakacje w czasie okupacji Krzysztof spędzał w Olsztynie k. Częstochowy – wraz z siostrą i dziećmi z dalszej rodziny. Po wypędzeniu Niemców z Częstochowy, od początku 1945 uczęszczał do → Gimnazjum i Liceum im. R. Traugutta. Zajęcia odbywały się na III piętrze budynku → Gimnazjum i Liceum im. J. Słowackiego przy ul. Kościuszki 8, bowiem w budynku „Traugutta” funkcjonował szpital dla żołnierzy sowieckich. Od września 1945 uczęszczał na zajęcia do prowizorycznie przystosowanego do nauki budynku szkolnego przy ul. Jasnogórskiej 8, gdzie przeniesiono Gimnazjum Traugutta (a także gimnazjum Sienkiewicza). Od wiosny 1946 do czerwca tr. Komeda chodził do Gimnazjum Traugutta, które wróciło do budynku przy ulicy Jasnogórskiej 17. W II połowie 1946 wyjechał z rodziną z Częstochowy. Krzysztof Komeda-Trzciński, znany już wówczas muzyk jazzowy, ponownie odwiedził miasto 17 V 1960; wówczas zespół, z którym występował – Trio Krzysztofa Komedy – koncertował podczas wieczoru jazzowego w → sali Miejskiej Orkiestry Symfonicznej przy ul. Dąbrowskiego 16. Był to ostatni znany kontakt muzyka z Częstochową.

Jubileusz 50-lecia Liceum im. R. Traugutta w Częstochowie, Częstochowa 1971, s, 10; Wanda Malko, 70 lat orkiestry symfonicznej w Częstochowie. Filharmonia Częstochowska im. Bronisława Hubermana w latach 1945–2015, Częstochowa 2015, s. 113; Tadeusz Piersiak, Jak Komeda stawał się pianistą, „Gazeta Wyborcza Częstochowa” 2011 (25 XI), s. 4; Janusz Pawlikowski, „Nasz” Komeda, „Życie Częstochowskie” 2010 (27–28 IX), s. 5; Jadwiga Wrzaszczyk, II Liceum Ogólnokształcące im. R. Traugutta w Częstochowie. 90 lat tradycji, Częstochowa 2010, s. 241.

Autor: → Juliusz Sętowski

Poprzednie hasło
→ Koło Polek

Następne hasło
→ Komitet Obrony Śląska

Ostatni Grosz... czytaj

Błeszno... czytaj

Dźbów... czytaj

Ostatnio dodane


Miejski Uniwersytet Powszechny

instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::

Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny

w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::

Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba

wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::

Mamy
już:

800 haseł