Kanczewski Adam Tomasz

Kanczewski Adam Tomasz (ok. 1862–1925), przemysłowiec, działacz społeczny, radny miejski. Ur. we wsi Jagodna na Lubelszczyźnie, był synem Aleksandra i Emilii z Góreckich (ok. 1838–1903), bratem → Wiktora.

Rodzina Kanczewskich posiadała majątek ziemski na Lubelszczyźnie. Po sprzedaniu go przeniosła się do Częstochowy. W 1890 bracia Adam i Wiktor Kanczewscy, dysponując pieniędzmi ze sprzedanego majątku ziemskiego, założyli (przy ul. Ogrodowej 51/53) Fabrykę Maszyn, Odlewnię Żelaza i Metali Bracia Kanczewscy. Firma wykonywała m.in. maszyny do wyrobu cegieł, tłoczarki prasy, odlewy dla fabryk, maszyny rolnicze: sieczkarnie, młockarnie, pługi.

Kanczewski był znanym działaczem społecznym; należał do stowarzyszenia cyklistów Częstochowscy Towarzysze, powstałego na przełomie 1892 i 1893. W listopadzie 1900 był współzałożycielem Towarzystwa Śpiewaczego → „Lutnia”, członkiem → Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan. W 1897–1925 należał do zarządu Straży Ogniowej Ochotniczej; początkowo był naczelnikiem jednego z oddziałów, później pełnił funkcję zarządzającego majątkiem straży (kwatermistrza). Wielokrotnie był współorganizatorem i uczestnikiem kwest na rzecz Straży Ogniowej. Kanczewski należał do zarządu Towarzystwa Rzemieślniczo-Przemysłowego. 1 VIII 1914 wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego, który miał sprawować władzę w Częstochowie po ewakuacji Rosjan z miasta. W kilka dni później został dokooptowany do składu Rady Miejskiej (RM). Po wyborach kurialnych z 1917 był członkiem RM do 1919; należał do komisji gospodarczej i finansowej. Od 1917 był ławnikiem → Sądu Okręgowego w Częstochowie. Zm. 12 IV 1925 w Częstochowie, pochowany został na cmentarzu Kule, w kwaterze 12, rząd XV, grób nr 1 (na rogu kwatery).

W małżeństwie z Władysławą Świeczkowską miał córki Elżbietę, zm. młodo w 1914, oraz Ewelinę Czesławę (1916–).

Juliusz Sętowski, Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005, s. 129; Jakób Kon, Monografia Straży Ogniowej Ochotniczej w Częstochowie 1871–1911 (b.r.w.); „Goniec Częstochowski” 1906, nr 79, s. 3, 1908, nr 96, s. 2, 1914, nr 141, s. 5, nr 183, s. 4 (dotyczy córki, Elżbiety), 1917, nr 220, s. 2, 1924, nr 142, s. 2; Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?], s. 186, 307, 313 (dotyczy brata, Wiktora); „Nad Wartą” (dodatek do „Gazety Częstochowskiej”) 1996, nr 12, s. 12; – „Ziemia Częstochowska”, 1991, t. XVII, cz. 2 (F. Sobalski), s. 174, 184, 191; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, Magistrat Częstochowy 5011, s. 8, 5918, s. 1, 13; Starostwo Powiatowe w Częstochowie 55, k. 206; – Urząd Stanu Cywilnego, Parafia św. Rodziny 1925, akt zgonu nr 201, k. 26; – informacje bratanicy, Anny Łuczkowskiej z Częstochowy oraz fotografie i dokumenty w jej posiadaniu.