Jurkowska z Kośmińskich Emilia

Jurkowska z Kośmińskich Emilia (1848–1918), dyrektorka progimnazjum żeńskiego, działaczka społeczna. Ur. w 1848 w Piotrkowie, była córką Józefa Kośmińskiego i Emilii z Jurkowskich.

Jurakowska kierowała czteroklasowym Zakładem Naukowym Żeńskim w Częstochowie (w II Alei 42), zarazem uczyła tam języka polskiego. Według → Stanisława Nowaka: „żyła wyłącznie pracą dobroczynną, wiecznie organizowała jakieś zebrania dobroczynne, kwesty, zbiórki”. Z ramienia → Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan utworzyła szwalnie dla ubogich kobiet, kierowała wydziałem kolonii letnich, ochronką numer 1, a także zajmowała się sekcją biblioteczną. Należała do → Polskiej Macierzy Szkolnej (PMS); prowadziła zapisy do szkółek PMS. W 1914–16 była w zarządzie oddziału częstochowskiego Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego. Zm. 18 XII 1918 w Częstochowie, pochowana została na cmentarzu Kule, w kwaterze 12, rząd I, grób nr 7.

Jej bratem był → Gustaw Kośmiński, absolwent Uniwersytetu w Petersburgu i Instytutu Fizycznego Helmholtza w Berlinie. Przez jakiś czas pracował w laboratorium tegoż Instytutu. W 1908–18 był dyrektorem I Polskiego Gimnazjum w Częstochowie.

Juliusz Sętowski, Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowa 2005, s. 124; Stanisław Nowak, Z moich wspomnień, cz. II, Częstochowa 1902–1914, Częstochowa 1933, s. 37, 118; – Jan Prüffer, Szkolnictwo w Częstochowie w okresie wojny (rok szkolny 1914/15–1915/16), Częstochowa 1916, s. 11, 43; – „Goniec Częstochowski” 1907, nr 27, s. 2, 1908, nr 161, s. 2, 1910, nr 60, s. 2, 1918, nr 276, s. 2–3; „Nad Wartą” 1989, nr 9, s. 8, nr 10, s. 8; – Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie, parafia św. Zygmunta 1918, akt zgonu nr 671, k. 146.