Jędrusik Henryk

Jędrusik Henryk (1895–1972), nauczyciel, pedagog, działacz oświatowy i polityczny, senator. Ur. 14 II 1895 w Granicy (obecnie Maczki – dzielnica Sosnowca), był synem Andrzeja, funkcjonariusza kolejowego i Józefy z d. Wojciechowskiej.

Jędrusik ukończył prywatną szkołę średnią w Warszawie (matura 1913), studiował na Wydziale Lekarskim UJ w Krakowie (1913-15) Po wybuchu I wojny światowej w 1914 zgłosił się do Legionów Polskich, ale choroba uniemożliwiła mu pełnienie służby wojskowej. Do 1916 pracował w szpitalu kopalnianym, następnie w różnych placówkach oświatowych w Zagłębiu Dąbrowskim i Miechowie (do 1918). W listopadzie 1918 był delegatem Rządu Ludowego Republiki Polskiej na Zagłębie. Działał jako członek zarządu powiatowego PSL „Wyzwolenie”, w 1919 był członkiem Rady Naczelnej PSL. W 1920 w czasie wojny z Rosją bolszewicką pracował jako urzędnik Biura Propagandy Wewnętrznej przy Prezydium Rady Ministrów w województwie kieleckim. W 1921-25 studiował na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Wolnej Wszechnicy Polskiej (WWP) w Warszawie; był sekretarzem generalnym Towarzystwa Przyjaciół WWP, przewodniczącym Sądu Młodzieży Akademickiej i skarbnikiem międzywydziałowego Komitetu Akademickiego. W 1923-24 pracował jako nauczyciel w Warszawie. Od 1925 był kierownikiem Wyższych Kursów Nauczycielskich i tzw. Izby Doświadczalnej w Gnaszynie (obecnie w granicach Częstochowy), gdzie od 1927 zajmował również stanowisko kierownika Publicznej Szkoły Powszechnej im. G. Narutowicza. W placówce tej zastosował eksperyment pedagogiczny tworząc system pracowniany; wnioski z eksperymentu zostały przedstawione przez Jędrusika na III Kongresie Pedagogicznym we Lwowie (17–21 VI 1933). Jędrusik należał do Rady Szkolnej powiatowej, był prezesem oddziału częstochowskiego Polskiego Czerwonego Krzyża i oddziału powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) w Częstochowie, a także przewodniczącym Wydziału Obrony Prawnej Zarządu Głównego ZNP. Zorganizował wojewódzką sieć teatrów dziecięcych, bibliotek i ogrodów jordanowskich. W 1937–39 studiował na Wydziale Pedagogicznym WWP; otrzymał tytuł magistra filozofii w zakresie pedagogiki. Działacz → Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN). W 1938 został senatorem V kadencji, mandat uzyskał z ramienia OZN w województwie kieleckim. W sejmie był członkiem klubu OZN, pracował w komisjach: budżetowej, oświatowej (sekretarz). Podczas II wojny światowej prowadził tajne nauczanie w Bartkowicach pod Konarami. Po wojnie studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego (1945–48). W 1945–49 był kierownikiem szkoły podstawowej w Gnaszynie, a następnie (do 1960) nauczycielem biologii w Łodzi (kolejno w Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych oraz w I Korespondencyjnym Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych). Jędrusik był autorem artykułów w „Głosie Kieleckim”. Zm. 23 XII 1972 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu komunalnym na Powązkach (dawny cmentarz wojskowy).

Żonaty był z Zofią z d. Kuklińską (rozwiedli się w 1957), miał dwie córki – Zofię i → Kalinę (1931–1991), aktorkę i piosenkarkę, żonę Stanisława Dygata. Ożenił się powtórnie; ze związku z Anną Czekajewską (profesor bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Warszawskiego(UW)) w 1958 urodził się syn Maciej (profesor geografii UW).

Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. II, (E–J) Małgorzata Smogorzewska, red. A.K. Kunert, Warszawa 2000, s. 327–328; – Franciszek Czekajewski, Pamiętnik z Lat Okupacji Hitlerowskiej, Warszawa 2006, s. 160, 161, 162; „Gazeta Częstochowska” (dodatek „Nad Wartą”) 1997, nr 8, s. 12; „Gazeta Wyborcza Częstochowa” 15 XI 2002, s. 7; – materiały w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.