Jasnogórska 25 a

Udostępnij

Jasnogórska 25 a, willa wybudowana w 1928–34 przez Józefę i Ignacego Młodkowskich, prace budowlane wykonała firma → Wincentego Szymkowiaka. Posiada charakterystyczne cechy eklektycznych nowożytnych willi miejskich, budynek jest parterowy z mansardowym dachem. Pod koniec okupacji niemieckiej, od jesieni 1944, znajdowała się tu siedziba firmy budowlanej, która była przykrywką dla działającej komórki wywiadowczej zwalczającej organizacje komunistyczne oraz lewicową partyzantkę, na jej czele stał Hubert Jura „Tom”, wywodzący się z radykalnego odłamu → Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) (współpracował z Hauptsturmführerem Paulem Fuchsem z Radomia). W willi, która stała się prowizorycznym więzieniem, przetrzymywano działaczy komunistycznych (byłej → Komunistycznej Partii Polski i → Polskiej Partii Robotniczej), żołnierzy i łączniczki → Armii Ludowej, a także członków NSZ-Armii Krajowej (AK). W piwnicach budynku wykonywano wyroki; ofiary grzebane były w przylegającym do willi ogrodzie; w 1948 odnaleziono zwłoki Kazimiery Wąsek „Sławki”. AK wydała na Jurę wyrok śmierci, został jedynie ranny, przeżył, później wraz z Brygadą Świętokrzyską NSZ wycofał się przez Czechosłowację do Bawarii. Po wojnie budynek został przejęty przez Administrację Domów Mieszkalnych. Zakwaterowano w nim m.in. muzyków → Orkiestry Symfonicznej. Willa po remontach zatraciła swój pierwotny kształt, na dodatek przesłania ją od frontu blok mieszkalny.

Juliusz Sętowski, „Jasne, że Częstochowa” 2015, nr 12, s. 17; Jarosław Sobkowski, Członek Brygady Świętokrzyskiej założył w Częstochowie katownię, „Gazeta Wyborcza Częstochowa” 2019, (z 10 VIII); „Willa Jasnogórska 25, „Nad Wartą” 1961, nr 12, s. 2; – materiały w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.

Autor: → Andrzej Kuśnierczyk

Poprzednie hasło
→ Jarmułowicz Romuald

Następne hasło
→ Jasnogórska 64

Ostatni Grosz... czytaj

Błeszno... czytaj

Dźbów... czytaj

Ostatnio dodane


Miejski Uniwersytet Powszechny

instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::

Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny

w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::

Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba

wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::

Mamy
już:

800 haseł