Fogelbaum (Vogelbaum) Tobiasz Teofil

Fogelbaum (Vogelbaum) Tobiasz Teofil (1876–1937), księgowy, handlowiec, radny i ławnik miejski, działacz związkowy, samorządowy i społeczny. Był synem Mozela i Estery.

Fogelbaum z zawodu był księgowym. W 1920 prowadził ubezpieczenia (przy ul. Kościuszki 2). W I połowie lat 20. XX w. był reprezentantem w Częstochowie Towarzystwa Ubezpieczeniowego „Piast” w Warszawie (przy ul. Kościuszki 2b). W 1926 został dyrektorem (na Częstochowę) Towarzystwa Asekuracyjnego Riunione Adriatica di Scurta. Fogelbaum udzielał się w stowarzyszeniach i związkach branżowych. Przed 1914 był członkiem zarządu (bibliotekarzem) Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Pracowników Handlowych i Przemysłowych m. Częstochowy, później prezesem Związku Zawodowego Pracowników Handlowych i Przemysłowych. W kwietniu 1920 był współzałożycielem Związku Zawodowego Pracowników w Handlu, Przemyśle i Biurowości m. Częstochowy. W 1925–27 należał do zarządu (był wiceprezesem) Stowarzyszenia Przemysłowców i Kupców w Częstochowie; z funkcji tej zrezygnował po tym, jak większość zarządu wyraziła wotum nieufności dla niego. Był współzałożycielem, później prezesem i wieloletnim członkiem zarządu Stowarzyszenia Lokatorów miasta Częstochowy; od 1920 zasiadał w radzie centralnego Związku Lokatorów. Był członkiem zarządu Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy „Achiezer”. Należał do rady nadzorczej i zarządu Banku Przemysłowców i Kupców w Częstochowie. Był działaczem samorządowym: w 1917 w wyborach kurialnych został radnym miejskim (z kurii V); w Radzie Miejskiej (RM) uczestniczył w pracach komisji finansowo-budżetowej (zrezygnował z udziału w niej) oraz komisji regulaminowo-prawnej. W 1920 zaproponowano jego kandydaturę na ławnika miejskiego (członka Magistratu miasta Częstochowy), lecz stanowiska tego nie otrzymał. Ławnikiem był w 1925–27 (z ramienia Zjednoczonego Żydowskiego Komitetu Wyborczego). W 1927 powołano go do liczącej 11 osób Rady Przybocznej Kierownika Tymczasowego Zarządu Miejskiego (stanowisko to zajmowali kolejno: → Paweł Getel, → Aleksander Bratkowski, → Józef Mazur); zasiadał w Radzie do 1932 (był tam jedynym przedstawicielem społeczności żydowskiej, reprezentował koło żydowskie w RM). W Częstochowie mieszkał przy ul. Teatralnej 26, później przy Kościuszki 2. W październiku 1932 wyjechał do Warszawy (mieszkał przy ul. Złotej 25). Tam zm. 17 VII 1937.

W małżeństwie z Reginą z Blausztajnów (ok. 1874–1930) miał syna Juliana Jakuba i córkę, Ewelinę Ludwikę, absolwentkę Państwowego Gimnazjum im. J. Słowackiego w Częstochowie (matura 1921), która była żoną Salomona Bergmana (1891–), lekarza w Łodzi.

Jan Bohdan Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej, t. II, Warszawa 1999, s. 49 (dot. córki i zięcia); – Zbigniew Grządzielski, Częstochowa u progu Polski niepodległej – stowarzyszenia i związki, „Biuletyn Instytutu Filozoficzno-Historycznego WSP w Częstochowie” 1998, nr 10 (1), s. 38, 42; Iwona Kociołek, Urszula Zaleska, Z tradycją w XXI wiek. Monografia Gimnazjum i Liceum im. J. Słowackiego w Częstochowie, Częstochowa 2007, s. 121; Franciszek Sobalski, Związki zawodowe, stowarzyszenia i organizacje społeczne w Częstochowie i dawnym powiecie częstochowskim w 1921 roku (materiały źródłowe), „Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie”. Historia, 1989, z. 22, s. 132; Ryszard Szwed, Radni miasta Częstochowy w latach międzywojennych (1919–1939), [w:] Społeczeństwo Częstochowy w latach 1918–1939, Częstochowa 1997, s. 54, 55; – Stanisław Nowak, Samorząd m. Częstochowy w latach 1916–1931. Z moich wspomnień, cz. III, Częstochowa 1994, s. 19, 183, 187; – „Czenstochower Cajtung” 1927, nr 47, s. 5, 1931, nr 1, s. 5, 1932, nr 42, s. 4, 1933, nr 50, s. 6; „Express Częstochowski” 1929, nr 32, s. 3, 1930, nr 64, s. 1, nr 65, s. 4; „Goniec Częstochowski” 1917, nr 199, s. 3, 1920, nr 30, s. 3, nr 104, s. 3, nr 221, s. 4, 1930, nr 63, s. 5 (dotyczy żony); „Kurier Codzienny” 1927, nr 111, s. 3, nr 158, s. 3; „Nasz Przegląd” 1937 (20 VII), s. 4; „Nowy Express Częstochowski” 1927, nr 70, s. 4; „Ostatnie Wiadomości Częstochowskie” 1932, nr 66, s. 4, 1934, nr 4, s. 6. – Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?], s. 303; Kalendarz handlowo-przemysłowy na rok 1927, Częstochowa 1927; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, Akta miasta Częstochowy 5458, Magistrat Częstochowy 4998, 5011, 5412, p. 226, s. 8, 9, 10; – materiały (wypisy z ksiąg stanu cywilnego) w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.