Denisow Bazyli

Udostępnij

Denisow Bazyli (ok. 1875–1915), rosyjski policmajster miasta Częstochowy, działacz polskiej konspiracji niepodległościowej. Był synem Bazylego.

Denisow karierę rozpoczął 1 X 1894 na terenie Rosji. Przeniesiony do Królestwa Polskiego, od ok. 1905 był młodszym referentem w rządzie gubernialnym w Piotrkowie. W kwietniu 1907 objął stanowisko komisarza I cyrkułu policyjnego (aleksandrowskiego) przy ul. Cerkiewnej (Kilińskiego) w Częstochowie. Od marca do czerwca 1910 pełnił obowiązki policmajstra miasta. Jako policjant osiągał sukcesy, m.in. doprowadził do ujęcia → Damazego Macocha, zakonnika, który dokonał zabójstwa i świętokradztwa na Jasnej Górze. W 1907–10 Denisow współpracował z polskim ruchem niepodległościowym walczącym z rosyjskim zaborcą. Kierownictwu miejscowej → Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) (m.in. technikom bojowym → Michałowi Urbańskiemu i → Karolowi Dowborowi) przekazywał informacje o przygotowywanych przez wojsko, żandarmerię i policję rewizjach i obławach. Dzięki niemu w 1907 uratowano skład broni Organizacji Bojowej PPS-Frakcji Rewolucyjnej ukrywany w → Hucie „Częstochowa” w Rakowie (obecnie dzielnica Częstochowy). Denisow wskazywał też członkom PPS agentów policji działających wewnątrz organizacji. Tę ryzykowną działalność prowadził do końca 1910. W wyniku zeznań złożonych przez → Antoniego Sukiennika (członka PPS, który oddał się w ręce policji) 8 II 1911 Denisowa aresztowano i osadzono w więzieniu w Piotrkowie. Z urzędu bronił go częstochowski adwokat W. Wołkowicz. Denisow załamany psychicznie próbował popełnić samobójstwo (podczas jednej z rozpraw skoczył z balkonu na podwórze). W marcu 1913 ze względu na zdradzane przez niego objawy choroby psychicznej, został oddany pod obserwację psychiatryczną. Komisja uznała jednak, że jest w pełni władz umysłowych. Po wybuchu wojny, na początku sierpnia 1914, wraz z innymi więźniami politycznymi został wywieziony do Rosji. Przetrzymywano go w więzieniu katorżniczym w Tambowie. Tam zm. w końcu czerwca 1915.

Juliusz Sętowski, Czyn zbrojny organizacji bojowych Polskiej Partii Socjalistycznej w Częstochowskiem 1904–1910, Częstochowa 2003, s. 94; – „Goniec Częstochowski” 1907, nr 106, s. 2, 1908, nr 347, s. 3, 1910, nr 99, s. 2, 1912, nr 318, s. 3, 1913, nr 110, s. 2, 1915, nr 179, s. 2; – Pamjatnaja kniżka petrokovskoj gubernii na god 1909, Piotrków 1909, s. 41; – Archiwum Główne Akt Dawnych, Prokurator Warszawskiej Izby Sądowej 7961, k. 100, 127, 143, 173, 195, 224, 245, 269.

Autor: → Juliusz Sętowski

Poprzednie hasło
→ Dąbrowskiego 4

Następne hasło
→ Dni Książki

Ostatni Grosz... czytaj

Błeszno... czytaj

Dźbów... czytaj

Ostatnio dodane


Miejski Uniwersytet Powszechny

instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::

Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny

w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::

Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba

wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::

Mamy
już:

800 haseł