Dawidowicz Joachim Chaim
Dawidowicz Joachim Chaim (1882–1942), przemysłowiec, właściciel zakładów przemysłowych, prezes banku, działacz sportowy. Ur. 26 XI 1882 w Częstochowie, był synem Jankiela, kupca, właściciela składu tkanin w Częstochowie (przy I Alei 7), i Rebeki Ryfki z Górskich.
Ukończył gimnazjum (w Częstochowie?). W 1917 pracował jako ekspedytor kolejowy w Częstochowie. W tym czasie mieszkał przy ul. Teatralnej 11 (Kościuszki 2). Był właścicielem założonych w 1895 Zakładów Przemysłowych „Saturn” (przy ul. Srebrnej 32/36), a także (od 1925) hurtowego i detalicznego składu węgla, koksu oraz materiałów budowlanych (przy ul. Garncarskiej 20, później przy II Alei 24, a w końcu lat 30. przy ul. Kopernika 2), współwłaścicielem Fabryki Odlewów i Emalierni „Metalurgia” (przy ul. Krótkiej 31). Należał do żydowskiego Stowarzyszenia Przemysłowców i Kupców. W 1929 wybrano go na radcę Izby Przemysłowo-Handlowej Województwa Kieleckiego w Sosnowcu. W 1928 został członkiem zarządu i Rady Powiatowej Kasy Chorych w Częstochowie. Był prezesem Banku Przemysłowców i Kupców w Częstochowie. Angażował się w działalność sportową, był członkiem zarządu, a w 1925–26 prezesem → Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego. Wspierał oddział częstochowski Komitetu Pomocy Studentom Żydom „Auxilium Academicum Judaicum”; w początkach 1923 przekazał wagon wapna na budowę Żydowskiego Domu Akademickiego w Warszawie. W I połowie lat 20. był wiceprezesem i skarbnikiem Sekcji Wsparć Niezamożnej Młodzieży Szkolnej. W czasie okupacji niemieckiej zmuszony do zamieszkania w częstochowskim getcie. Wywieziony podczas masowej deportacji Żydów we wrześniu i październiku 1942, zginął w obozie zagłady w Treblince.
W małżeństwie z Anną Chaną z Jakubowiczów (1 VII 1878 Działoszyn–), działaczką → Towarzystwa Szerzenia Wiedzy, miał córkę Rajzlę (20 II 1908–), która w 1925 ukończyła Gimnazjum Państwowe Żeńskie im. J. Słowackiego w Częstochowie, i syna Wiktora Wigdora Abdona Abrama (13 V 1905 Częstochowa – 16 III 1971), inżyniera, który ukończył studia we Francji i wraz z ojcem prowadził zakłady „Saturn”, mieszkał przy ul. Kościuszki 11. W czasie okupacji niemieckiej ukrywał się na Rakowie w Częstochowie (u rodziny Fabrykowskich). Po wojnie odzyskał wapienniki „Saturn” (zarządzał nimi do 1948, później zostały upaństwowione). Był znanym automobilistą, członkiem zarządu Automobilklubu Częstochowskiego (kierował komisją drogową).
Daria Adamczyk, Działalność Sekcji Wsparć Niezamożnej Młodzieży Szkolnej przy Towarzystwie Szerzenia Oświaty wśród Żydów w Częstochowie, „Ziemia Częstochowska” 2005, t. XXXII, s. 121; Automobilklub Częstochowski 1959–1984. Rys historyczny 25-lecia, Częstochowa 1984, s. 1 (dotyczy syna); Iwona Kociołek, Urszula Zaleska, Z tradycją w XXI wiek. Monografia Gimnazjum i Liceum im. J. Słowackiego w Częstochowie, Częstochowa 2007, s. 122; Eligiusz Małolepszy, Kultura fizyczna i przysposobienie wojskowe w Częstochowie i powiecie częstochowskim w latach 1918–1939, Częstochowa 1996, s. 74; Juliusz Sętowski, Z dziejów Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego w Częstochowie (1915–1933), [w:] Tożsamość a stereotypy. Żydzi i Polacy, red. J. Mizgalski i M. Soja, Częstochowa 2014, s. 260, 262; – „Express Częstochowski” 1928, nr 289, s. 4, 1929, nr 29, s. 4, nr 99, s. 2, 1930, nr 184, s. 4; „Głos Narodu” 1945, nr 97, s. 6 (dotyczy syna); „Głos Wolności” 1923, nr 6, s. 3; „Goniec Częstochowski” 1917, nr 80, s. 8, 1931, nr 49, s. 18; „Kurier Codzienny” 1927, nr 19, s. 3, nr 23, s. 5, nr 115, s. 3; „Nowy Express Częstochowski” 1927, nr 70, s. 4; – Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?], s. 246 (dotyczy ojca), 232; Jednodniówka wydana przez Powiatową Kasę Chorych w Częstochowie z okazji uroczystego otwarcia nowego gmachu, Częstochowa 1928; Spis Abonentów Sieci Telefonicznych Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Krakowie na 1939 r., s. 46; „Ziemia Częstochowska” 1976, t. XI, s. 344; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, zespół nr 1, sygnatura 8887, t. II, k. 2920, sygnatura 8841, nr 241/43 (dotyczy syna), sygnatura 8818, nr 99 (Księga poborowych 1881); Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie, akt zgonu (syna Wiktora) nr 391/1971; – Księga protokołów Towarzystwa Szerzenia Wiedzy (w zbiorach Krzysztofa Dziuby), k. 27; – Materiały w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego; informacje Anny Borowik z Częstochowy, Stanisława Kusiby z Częstochowy (dotyczy syna).
Autor: → Juliusz Sętowski
Zobacz inne hasła z kategorii: → Osoby
Poprzednie hasło
→ „Dzwonek Częstochowski”
Następne hasło
→ Dąb Konstytucji
Ostatnio dodane
Miejski Uniwersytet Powszechny
instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::
Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny
w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::
Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba
wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::