Dąbrowskiego 4

Dąbrowskiego 4, budynek został wzniesiony na planie litery U w końcu lat 80. XIX w. przy ulicy Szkolnej 4 (od 1918 Dąbrowskiego 4). Architektonicznie kamienica pierwotnie miała charakter eklektyczny z cechami klasycystycznymi (tympanony, kolumny). Od początku lat 20. XX w., kiedy utworzono ulicę Racławicką (nazwę otrzymała w 1923), budynek stał się narożnym – znalazł się u zbiegu ul. Dąbrowskiego i rzeczonej Racławickiej. W początkach XX w. jego właścicielem był Józef Siennicki. Od 1895 znajdowało się tu biuro pocztowe, a także telegraficzne. Kantor pocztowo-telegraficzny funkcjonował w tym miejscu do listopada 1914. Od końca XIX w. w budynku znajdowały się także siedziby: → Sądu Pokoju (II okręgu) oraz rosyjskich władz powiatu częstochowskiego – naczelnika i jego pomocnika, jak również naczelnika straży ziemskiej. Przed 1914 w budynku odbywały się zjazdy sędziów pokoju II okręgu guberni piotrkowskiej oraz urzędował tu komisarz sądowy przy zjeździe sędziów pokoju (prowadził tu licytacje nieruchomości). Urzędowało też dwóch sędziów śledczych powiatu częstochowskiego. W czasie I wojny światowej, od 1915 w budynku znajdowała się siedziba niemieckich władz powiatu częstochowskiego (z naczelnikiem powiatu dr. Bredtem). W 1915–18 redagowano tu i wydawano dwujęzyczne pismo (po niemiecku i polsku) „Kreisblatt” (Gazetę Powiatową); był to urzędowy organ dla części powiatu częstochowskiego, która znajdowała się pod zarządem niemieckim. Od 1915 znajdował się tu niemiecki Zarząd Cywilny Okręgu Częstochowskiego (kierował nim von Thaer); w 1915–17 wypłacano w nim zapomogi rządowe dla rodzin żołnierzy Legionów Polskich. Od 1916 w budynku funkcjonowały Sejmik Powiatowy Częstochowski i Starostwo Powiatowe, a także Wydział Handlowy Sejmiku Częstochowskiego. Swój gabinet posiadał tu starosta powiatu częstochowskiego → Kazimierz Kühn. W tym okresie w budynku działało biuro redakcji „Gazety Urzędowej Powiatu Częstochowskiego”. W II połowie 1928 Sejmik Powiatowy został przeniesiony na ulicę Kilińskiego 3, a pomieszczenia po nim w październiku tegoż roku zajęły: → Powiatowa Komenda Uzupełnień, sąd wojskowy oraz oficer placu. W 1936 umieszczono tu → Sąd Okręgowy i urząd prokuratorski. W czasie okupacji niemieckiej w budynku funkcjonował Wydział Ewidencji Zarządu Miejskiego. Po zakończeniu II wojny światowej, od 1945, w kamienicy, w skrzydle od strony Racławickiej ponownie działał Sąd Okręgowy (wydziały: cywilny, karny, hipoteczny) oraz urząd prokuratorski, od lat 50. sąd powiatowy oraz wydziały cywilny i karny Zamiejscowego Sądu Wojewódzkiego w Katowicach. Działało też Koło Branży Spożywczo-Kolonialnej Stowarzyszenia Kupców Polskich (kierował nim Wacław Janikowski). W latach 50. w kamienicy znajdowała się również siedziba Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń, później miejskie biuro meldunkowe; tu do 2006 wydawano dowody osobiste. Od końca lat 60. w narożniku kamienicy, z osobnym zewnętrznym wejściem po schodkach, działał zakład zegarmistrzowski → Bronisława Glicnera, później oprawa obrazów i galeria sztuki, następnie sklep. Od ok. 2007 do 2019 w budynku znajdowała się siedziba oddziału częstochowskiego → Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów. Obecnie w przyziemiu frontu kamienicy są sklepy, a wewnątrz (od strony ul. Dąbrowskiego) gabinety: refleksoterapii, dietetyki, kosmetyczny oraz biuro usług geodezyjnych. Z kolei od strony ulicy Racławickiej (adres obecny Racławicka 4) znajdują się kancelarie radcy prawnego, podatkowa, doradcy restrukturyzacyjnego oraz biuro tłumaczeń.

Spacerownik po Częstochowie, red. Joanna Skiba, Częstochowa (b.r.w.), s. 51; – Jerzy B. Mazik, O częstochowskich pocztach lat minionych opowieści, Częstochowa 2013, s. 119; – Książka adresowa miasta Częstochowy 1947, Częstochowa 1947, s. 28, 36; Witold Zembrzuski, Przewodnik – informator po Częstochowie i okolicy z planem miasta, Częstochowa 1958, s. 14, 146; – „Express Częstochowski” 1928, nr 228, s. 2; „Goniec Częstochowski” 1916, nr 175, s. 3, nr 181, s. 3, nr 208, s. 2, 1928, nr 231, s. 3, 1931, nr 49, s. 10, 1932 (13 IV), s. 3, 1935, nr 273, s. 3; „Nasz Głos Powszechny” 1936; – Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?], s. 172, 179, 180; – materiały w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.