Cmentarz stary
Cmentarz stary, założony w 1825–26 poza granicami miasta, u zbiegu późniejszych ulic Fabrycznej (Mielczarskiego), Ogrodowej i Piotrowskiej (Piotrkowskiej) zwany początkowo cmentarzem zamiejskim, przejął funkcję → Cmentarza Staromiejskiego. Podlegał parafii pw. św. Zygmunta. Powiększony został w 1850. W latach 70. XIX w. podjęto kolejne próby poszerzenia terenu cmentarza, lecz okazały się one nieskuteczne (ze względu na czynniki estetyczne i sanitarne, nekropolia bowiem znajdowała się wówczas na terenie miasta). Oficjalnie został zamknięty w 1883, lecz pochówków dokonywano tam również w kolejnych latach. W 1911 według „Gońca Częstochowskiego” na terenie cmentarza znajdowały się 92 nagrobki (na których można było odczytać inskrypcje). Część nagrobków z cmentarza starego została przeniesiona na → cmentarz Kule (m.in. nagrobki → Antoniego Siecińskiego – inżyniera kolejowego, i Janiny Wędrychowskiej). W listopadzie 1914 stary drzewostan na cmentarzu został wycięty. Od połowy lat 80. XIX w. cmentarz ulegał dewastacji; w czerwcu 1890 częstochowski korespondent „Tygodnia” piotrkowskiego informował o poprzewracanych krzyżach, walących się nagrobkach, wycinaniu drzew, kradzieżach metalowych krzyży i ogrodzeń grobów. Wydobywano także metalowe trumny, z których usuwano kości zmarłych, a metal sprzedawano, dokonywano samowolnych ekshumacji. W kwietniu 1915 na łamach „Gońca Częstochowskiego” opublikowany został obszerny list (złożony wcześniej na ręce prezesa dozoru kościelnego parafii pw. św. Zygmunta) parafian oburzonych niszczeniem cmentarza. Praktyki związane z okradaniem grobów miały tu miejsce także w latach 20. Nieliczne nagrobki znajdowały się tam jeszcze w latach 30. XX w. W II połowie lat 30. na terenie zajmowanym przez nekropolię hodowano warzywa. Jej część wykorzystywana była do zajęć sportowych przez → Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej (przy parafii pw. św. Rodziny).
„Goniec Częstochowski” 1911, nr 304, s. 2, 1914, nr 272, s. 2, 1915, nr 109, s. 2; „Tydzień” [Piotrków] 1890 (15 VI), nr 24, s. 3; – Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?], s. 182; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, Magistrat Częstochowy 664, k. 5, 752; – materiały w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.
Autor: → Juliusz Sętowski
Poprzednie hasło
→ Cmentarz staromiejski
Następne hasło
→ Cmentarz św. Rocha
Ostatnio dodane
Miejski Uniwersytet Powszechny
instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::
Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny
w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::
Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba
wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka
Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::