Archiwum Państwowe w Częstochowie

Udostępnij

Archiwum Państwowe w Częstochowie, instytucja zajmująca się gromadzeniem, opracowaniem, przechowywaniem i udostępnianiem akt, realizuje nadzór nad państwowym zasobem archiwalnym, wydaje uwierzytelnione kserokopie i zaświadczenia, prowadzi działalność edukacyjną. Placówka częstochowska została powołana 21 VII 1950 decyzją ówczesnego Ministerstwa Oświaty, początkowo jako oddział powiatowy Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Katowicach; w 1951 – pod auspicjami nowo powołanej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych – przejęte zostały zasoby dawnego Archiwum Miejskiego Częstochowy, w którym znajdowały się dokumenty dotyczące dziejów miasta oraz dokumenty kancelaryjne dawnego urzędu municypalnego i (późniejszego) magistratu, w tym z okresu kancelarii rosyjskiej (do 1914). Do archiwum trafiły także akta wytworzone poza miejską kancelarią, m.in. akta Urzędu Skarbowego, Urzędu Konsumpcyjnego, Szpitala Najświętszej Maryi Panny, Gimnazjum Męskiego. W wyniku wypadków dziejowych najstarsze zasoby archiwalne miasta uległy znacznemu uszczupleniu: w 1809 spłonęła wraz z ratuszem na Starym Rynku ogromna część dokumentów, uratowane księgi miejskie trafiły do kościoła parafialnego pw. św. Zygmunta, a następnie zostały przekazane u schyłku XIX w. do Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (niestety, księgi te uległy zniszczeniu w 1944 w czasie powstania warszawskiego). Archiwum przechowuje obecnie ponad 3 km akt, w skład zasobu wchodzi ponad 1100 zespołów archiwalnych liczących łącznie ponad 250 tys. jednostek archiwalnych, pod względem terytorialnym materiały dotyczą powiatów częstochowskiego, kłobuckiego, lublinieckiego i myszkowskiego. Największą grupę stanowią akta administracji państwowej i samorządowej, zakładów przemysłowych i rzemieślniczych, akta urzędów stanu cywilnego, organizacji politycznych, związków i stowarzyszeń, placówek szkolnych i kulturalnych. Do najcenniejszych dokumentów należą m.in. księga miejska Częstochowy z lat 1759–65, księgi metrykalne parafii Mstów z lat 1615–77, księgi cechowe z XVIII i XIX w., akta notariuszy z Częstochowy, Kłobucka, Żarek i Lublińca z XIX i XX w., akta miasta Częstochowy z lat 1759–1948, akta Starostwa Powiatowego w Częstochowie z lat 1919–39. Archiwum funkcjonowało kolejno w budynkach przy: ul. Krakowskiej 16 (1951–63), ul. Modzelewskiego (dziś: Śląska) (1963–75), ul. Warszawskiej 172 (1975–94), ul. Rejtana 13 (od 1994).

Funkcje kierowników i dyrektorów sprawowali: Antoni Morawski (1951), kierownik Oddziału Powiatowego w Częstochowie Archiwum Państwowego w Katowicach, kierownik Powiatowego Archiwum Państwowego w Częstochowie; Jadwiga Wódkiewicz (1951–58), kierownik Powiatowego Archiwum Państwowego w Częstochowie, kierownik Oddziału Terenowego w Częstochowie WAP w Katowicach; Franciszek Sobalski (1958–89), kierownik Oddziału Terenowego w Częstochowie WAP w Katowicach, dyrektor Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Częstochowie, dyrektor Archiwum Państwowego w Częstochowie; Dorota Czech (1989–94), kierownik Oddziału w Częstochowie Archiwum Państwowego w Katowicach, dyrektor Archiwum Państwowego w Częstochowie; Halina Rozpondek (1994–95), dyrektor Archiwum Państwowego w Częstochowie; Elżbieta Surma-Jończyk (od 1996), dyrektor Archiwum Państwowego w Częstochowie.

Franciszek Sobalski, Archiwum Państwowe w Częstochowie. Materiały do przewodnika po zasobie archiwalnym, „Ziemia Częstochowska”, t. XIV, s. 245–346; – Franciszek Sobalski, Dawne Archiwum Miejskie Częstochowy, Częstochowa 2005.

Autor: → Andrzej Kuśnierczyk

Poprzednie hasło
→ Arbeitsamt

Następne hasło
→ Areszt Śledczy

Ostatni Grosz... czytaj

Błeszno... czytaj

Dźbów... czytaj

Ostatnio dodane


Miejski Uniwersytet Powszechny

instytucja kulturalno-oświatowa utworzona w 1929 z inicjatywy częstochowskiego → Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Organizatorem był Wydział Oświaty i... więcej::

Zakład Freblowski Stanisławy Ligęzówny

w 1912 Stanisława Ligęzówna (Ligenzówna) podjęła starania o powołanie w Częstochowie kantoru pośrednictwa dla nauczycielek. Od tegoż roku pod nazwą... więcej::

Kościółek i szpital – przytułek św. Jakuba

wybudowane (kaplica była murowana, a przytułek drewniany) jako zespół szpitalny w 1586 z fundacji Jakuba Zalejskiego, pisarza celnego... więcej::

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka

Chajutin (Hajutin) Szymon Szmerka (ok. 1872–1929), działacz spółdzielczy i sportowy. Ur. w Moskwie, był synem Joela Wulfa i Dobry Elki z Wileńczyków. Chajutin do Częstochowy przybył... więcej::

Mamy
już:

800 haseł